Βιβλιοθήκη

Η «Σωφρονιστική Αποικία» γράφεται ολιγόμηνα στα 1914 εκ παραλλήλου με την «Δίκη» -και ως εκ τούτου ανταλλάσσει χαιρετισμό μαζί της στις τροχιές διερεύνησης των θεματικών του νόμου, της ενοχής και της ποινής εντός του πλέγματος της δικαιοσύνης- για να δει το καθυστερημένο και επιφυλακτικό φως του «τυπωθήτω» πέντε χρόνια αργότερα κατόπιν μιας αποτυχημένης δημόσιας ανάγνωσης στο Μόναχο στα 1916, φορτισμένης με αντιδράσεις ακραίας απαρέσκειας από την πλευρά του κοινού.

Το «Γκόλεμ» θα μπορούσε να είναι μια αστυνομική ιστορία· έχει όλα τα απαραίτητα συστατικά που θα το κατέτασσαν σε αυτήν την κατηγορία : το μυστήριο μιας δολοφονίας, τον πρώην σύζυγο του θύματος, διάσημο σκακιστή, που γίνεται φυγάς πριν η αστυνομία προλάβει καν να τον κατηγορήσει για το οτιδήποτε, μία γοητευτική και ικανότατη αστυνομικό που αναλαμβάνει να τον εντοπίσει και να δώσει λύση στην υπόθεση. Κρατώντας αυτές τις συντεταγμένες, θα μπορούσε να πρόκειται φαινομενικά για οποιαδήποτε αστυνομική ιστορία μιας κοινότοπης γραμμικότητας. Θα μπορούσε, αν ο συγγραφέας της ήταν κάποιος άλλος κι όχι ο Pierre Assouline.

Πόσες φορές σαν μικρά παιδιά όταν δεν μας άρεσε ο τρόπος που εξελισσόταν μια κατάσταση που μας αφορούσε, δεν αλλάζαμε την έκβαση στο μυαλό μας με τρόπο που να φαινόταν σαν να ήταν όλα με το μέρος μας, σαν να νικούσαμε στο τέλος εμείς…;

8 Ιουνίου 1870. Η ώρα πλησίαζε μεσάνυχτα και ο Charles Dickens καθόταν στην αγαπημένη του κουνιστή πολυθρόνα γράφοντας το μυθιστόρημά του “The mystery of Edwin Drood“. Το υπόλοιπο δωμάτιο ήταν βυθισμένο στο σκοτάδι. Μόλις το ρολόι στον τοίχο σήμανε δώδεκα, οι χτύποι του ακούστηκαν παράξενα δυνατοί μέσα στην ησυχία που επικρατούσε. Έκλεισε το τετράδιό του κι ανασήκωσε το κεφάλι του.

Με δυο λόγια, το «Περί οράσεως και χρωμάτων» του Arthur Schopenhauer [1788-1860] είναι μια επιστημονικών και φιλοσοφικών αξιώσεων μονογραφία γραμμένη απ’ τον αγαπημένο «χολερικό» φιλόσοφο των σαρκαστικών αφορισμών και των διεισδυτικών αποφθεγμάτων, η οποία μαρτυρεί τη συστηματική συγκρότηση της σκέψης και το εύρος των ενδιαφερόντων του.

«Αναρωτηθήκατε ποτέ αν η κακιά μάγισσα δεν ήταν στα αλήθεια κακιά; Αν απλά η αγάπη της ήταν τόσο μεγάλη που δεν μπορούσε να τη διαχειριστεί, κι έμεινε για πάντα εγκλωβισμένη κοιτώντας μέσα από την τρύπα της αγάπης μην ξέροντας τι να κάνει;» Andres Barba.

Από τη μακρινή Ισλανδία των ψαροκάικων, του Halldór Laxness και της Björk (ποιος άραγε γνωρίζει περισσότερα για αυτόν τον «βράχο στη μέση του ωκεανού» όπως τον αποκαλεί ο ίδιος ο συγγραφέας;) μας έρχεται ένα σπουδαίο, πολυεπίπεδο, φιλόδοξο βιβλίο που ο παράξενος δυϊσμός του αποτελεί και τη μεγαλύτερη γοητεία του.

Με όχημα την ιστορία του Πέτρου και της Βασιλικής, ο Κωνσταντίνος Τζαμιώτης στο 8ο βιβλίο του κάνει μια ενδιαφέρουσα εξερεύνηση στις αγωνίες, τα ερωτήματα και την ίδια την γλώσσα του έρωτα, αποδεικνύοντας πως το ερωτικό μυθιστόρημα σήμερα μπορεί να είναι μεστό, προοδευτικό, καίριο και ταυτόχρονα λογοτεχνικό.

«Όλες οι ευτυχισμένες οικογένειες μοιάζουν μεταξύ τους. Κάθε δυστυχισμένη οικογένεια, όμως, είναι δυστυχισμένη με το δικό της τρόπο» έγραψε ο Tolstoy ως εισαγωγική φράση στην «Άννα Καρένινα». Κάπως έτσι είναι τα πράγματα και με την οικογένεια που περιγράφει ο Δημήτρης Στεφανάκης στο πρόσφατο μυθιστόρημά του «Ευτυχισμένες οικογένειες». Τα μέλη της φαίνεται να τα διαθέτουν όλα: δύναμη, χρήματα, ευκαιρίες, ιστορία. Κι όμως, ο καθένας από αυτούς ταλανίζεται ανολοκλήρωτος και δυσαρεστημένος, ψάχνοντας συνεχώς κάτι που θα τον φέρει πιο κοντά στην πολυπόθητη ευτυχία.

«Παρακαλώ, κάντε μια λίστα με τα σημαντικότερα πράγματα στη ζωή σας». Άραγε πόσοι μπορούμε να απαντήσουμε ειλικρινά σε αυτή την ερώτηση; Ή μάλλον, πόσοι γνωρίζουμε την απάντηση σε αυτή την ερώτηση;