Άλλαι Τέχναι

Υπάρχει μέλλον για την ανθρωπότητα ανάμεσα στ' αστέρια; Μια ομάδα εξερευνητών προσπαθεί μέσω μιας ηρωικής αποστολής να απαντήσει στο ερώτημα. Το όραμα του Κρίστοφερ Νόλαν είναι τεράστιο και η πραγμάτωσή του συναρπάζει. Ο σκηνοθέτης μας καλεί σε ένα πολύπλοκο ταξίδι. Από τη μία το μεγαλοπρεπές ταξίδι στο διάστημα. Από την άλλη το συγκινητικό ταξίδι στην ανθρώπινη ψυχή. Πρόκειται για την πρώτη ταινία του σκηνοθέτη που κυριαρχεί το συναίσθημα. Η διαστημική εξερεύνηση του Νόλαν είναι μπολιασμένη με το στοιχείο του ανθρώπινου δράματος. Ακούγεται αταίριαστο για έναν πανέξυπνο και τελειομανή σκηνοθέτη να δίνει το βάρος της ανθρώπινης τραγωδίας και των οικογενειακών σχέσεων στην «πιο τεχνολογικά φιλόδοξη ταινία του». Δεν είναι όμως. 

Διαβάζω παντού συγκρίσεις της ταινίας με την «Οδύσσεια του Διαστήματος» του Κιούμπρικ. Αντιλαμβάνομαι την έμφυτη τάση του ανθρώπου να συγκρίνει τα έργα τέχνης μεταξύ τους. Όπως αντιλαμβάνομαι και ότι υπάρχουν στιγμές που το φιλμ του Νόλαν κλείνει το μάτι στο αριστούργημα του Κιούμπρικ. Διαφωνώ κάθετα με αυτή τη σύγκριση. Άλλο πράγμα το “Interstellar” και άλλο η «Οδύσσεια». Ναι, το Interstellar αποτελεί ταξίδι στο διάστημα και τον χρόνο. Αποτελεί παράλληλα, όμως, και την εσωτερική Οδύσσεια του ανθρώπου. Το φιλμ του Κιούμπρικ είναι ψυχεδελικό, μυστηριακό και διακατέχεται από ελλειπτικότητα. Υπάρχουν κάποια από αυτά τα στοιχεία στο “Interstellar”. Το τελευταίο όμως, ενδιαφέρεται πρωτίστως για τον άνθρωπο, έχοντας για υλικά κατασκευής του το δράμα, το συναίσθημα και τη συγκίνηση. 

Θα συμφωνήσω αντίθετα με αυτό που ακούω να λέγεται και να γράφεται συχνά. Ότι δηλαδή ο Νόλαν το παρακάνει και οδηγείται στο μελό. Υπήρχαν στιγμές στην ταινία που ένιωσα να βομβαρδιζόμαστε με παραπάνω δράμα από όσο πρέπει. Δεν θα κατακρίνω τον σκηνοθέτη όμως. Αντιθέτως, θα του βγάλω το καπέλο. Θα επικροτήσω τον πιο ψυχρό και αποστασιοποιημένο σκηνοθέτη της γενιάς μας, καθώς τόλμησε να κολυμπήσει σε άγνωστα νερά γι' αυτόν, μόνο και μόνο για να υλοποιήσει το όραμά του. Ο Νόλαν δημιούργησε αυτό το έπος για να μας πει ότι η αγάπη είναι η κινητήρια δύναμη. Ο Νόλαν μας δείχνει στ' αστέρια. Πώς είναι δυνατόν εμείς να κοιτάμε το δάχτυλο; 

Παίρνω άλλη μια βαθιά ανάσα. Ακούω το “Docking” του Hans Zimmer, το πιο ανατριχιαστικό κομμάτι της ταινίας. Θυμηθείτε τη στιγμή που κάνουν περιστροφή για να προφτάσουν τη σύνδεση με το διαστημόπλοιο που χάνεται στο σκοτάδι. Θυμηθείτε τη μουσική. Θυμηθείτε το δέος. Προσωπικά νιώθω ότι αυτή η σκηνή, αυτή η ταινία, με μετέφερε εκεί που το σινεμά δεν με είχε πάει ποτέ. Για λίγα λεπτά βρέθηκα κι εγώ ανάμεσα στ' αστέρια, ξεχνώντας ότι βρίσκομαι στο σινεμά. Όταν όλοι ψάχνουν να βρουν ψεγάδια και να κατηγορήσουν τον Νόλαν για εκείνο και το άλλο, εγώ θα θυμάμαι αυτή τη στιγμή. Τη στιγμή που καταλαβαίνεις ότι αυτό που βλέπεις, όχι μόνο μιλάει στην καρδιά σου και χαράσσεται ανεξίτηλα, αλλά είναι ικανό να σημαδέψει μια ολόκληρη γενιά. 

ΥΓ: Το κείμενο είναι αφιερωμένο στο φιλαράκι μου τον Γιώργο που, ενώ είχε δει την ταινία, ήρθε ξανά μαζί μας στο σινεμά για να ξαναζήσει το μεγαλείο της.