Τα κατά Α.Γ. πάθη, της Clarice Lispector
Αχ, για να φτάσει όμως κανείς στη βουβαμάρα, τι μεγάλη προσπάθεια φωνής. Η φωνή μου είναι ο τρόπος με τον οποίο πάω να αναζητήσω την πραγματικότητα – η πραγματικότητα, πριν από τη γλώσσα μου, υπάρχει ως μια σκέψη που δεν σκέφτεται τον εαυτό της, αλλά μοιραία οδηγήθηκα και οδηγούμαι να πρέπει να γνωρίζω αυτό που σκέφτεται η σκέψη. Η πραγματικότητα προηγείται της φωνής που την αναζητά, αλλά όπως το χώμα προηγείται του δέντρου, αλλά όπως ο κόσμος προηγείται του ανθρώπου, αλλά όπως η θάλασσα προηγείται της θέας της θάλασσας, η ζωή προηγείται της αγάπης, η ύλη του σώματος προηγείται του σώματος, και η γλώσσα με τη σειρά της μια μέρα θα προηγείται της κυριαρχίας της σιωπής.
Έχω στον βαθμό που ορίζω – κι αυτό είναι το μεγαλείο του να έχεις μια γλώσσα. Μα έχω πολύ περισσότερα στον βαθμό που δεν καταφέρνω να ορίσω. Η πραγματικότητα είναι η πρώτη ύλη, η γλώσσα είναι ο τρόπος μου να πάω να την αναζητήσω – και ο τρόπος μου να μην τη βρίσκω. Αλλά από το γεγονός πως αναζητούσα και δεν έβρισκα γεννήθηκε αυτό που δεν γνώριζα και αυτό που μεμιάς αναγνωρίζω. Η γλώσσα είναι η ανθρώπινη προσπάθειά μου. Το πεπρωμένο μου είναι να αναζητώ και το πεπρωμένο μου είναι να γυρίζω με άδεια χέρια. Μα – γυρίζω με το ανείπωτο. Το ανείπωτο θα μπορέσει να μου δοθεί μόνο μέσα από την αποτυχία της γλώσσας μου. Μόνο όταν αποτύχει η κατασκευή, αποκτώ αυτό που εκείνη δεν κατάφερε.
Και είναι ανώφελο να προσπαθώ να κόψω δρόμο και να θέλω να ξεκινήσω ξέροντας ήδη πως η φωνή λέει λίγα, ξεκινώντας εξαρχής με το να είμαι αποπροσωπική. Αφού υπάρχει η διαδρομή, και η διαδρομή δεν είναι απλώς ένας τρόπος να πηγαίνεις. Η διαδρομή είμαστε εμείς οι ίδιοι. Στα ζητήματα της ζωής, δεν γίνεται ποτέ να φτάσεις πιο πριν. Η οδός του σταυρού δεν είναι παραστράτημα, είναι η μόνη οδός, δεν φτάνει κανείς παρά μόνο ακολουθώντας την και μαζί της. Η επιμονή είναι ο άθλος μας, η παραίτηση είναι το έπαθλο. Φτάνει κανείς σ' αυτό μόνο αφού γευτεί την εξουσία του να χτίζει, και, παρά τη γεύση της εξουσίας, προτιμά την παραίτηση. Η παραίτηση πρέπει να είναι επιλογή. Να παραιτείσαι είναι η πιο ιερή επιλογή μιας ζωής. Να παραιτείσαι είναι η αληθινή ανθρώπινη στιγμή. Και μόνο αυτή είναι η καθαυτή δόξα της κατάστασής μου.
Η παραίτηση είναι μια αποκάλυψη. […]
Παραιτούμαι, και θα έχω υπάρξει το ανθρώπινο πρόσωπο – είναι μονάχα στη χειρότερη εκδοχή της κατάστασής μου που αυτή υιοθετείται ως πεπρωμένο μου. Το να υπάρχω απαιτεί από μένα τη μεγάλη θυσία να μην έχω δύναμη, παραιτούμαι, και να που στο αδύναμο χέρι μου ο κόσμος χωρά.
~ Στη φωτογραφία η Clarice Lispector. Από την Claudia Andujar, 1961.
