Ο άρχοντας της ζήλειας, του Jo Nesbo
Η ζήλια δεν έχει μυρωδιά, ούτε χρώμα, ούτε ήχο. Έχει όμως μια ιστορία.
Επτά ιστορίες, ένα επίκεντρο: η ζήλια και οι ολέθριες συνέπειές της.
Με μία πρώτη ματιά, «Ο άρχοντας της ζήλιας» θα μπορούσε να αποτελέσει μονάχα έναν απλό πειραματισμό κι ένα “ξεστράτισμα» από τον πασίγνωστο ήρωα του Jo Nesbo, Χάρι Χόλε. Στην πραγματικότητα, όμως, είναι κάτι περισσότερο από αυτό: πρόκειται για μία συλλογή διηγημάτων που εξερευνά τα άδυτα της ανθρώπινης ψυχολογίας, τις σκοτεινές πτυχές της ψυχής, στρέφοντας τον προβολέα στο συναίσθημα της ζήλιας. Αυτή τη φορά, ο Nesbo εστιάζει περισσότερο στην ψυχολογική ανάλυση των ηρώων του, παρά στην παραδοσιακή αστυνομική πλοκή, με ορισμένες, βέβαια, εξαιρέσεις.
Η συλλογή περιλαμβάνει επτά ιστορίες, καθεμία με τη δική της πλοκή και χαρακτήρες – όλες είναι, όμως, συνδεδεμένες θεματικά με τον αόρατο συνδετικό κρίκο του ανθρώπινου πάθους. Τα διηγήματα αυτά ποικίλλουν σε έκταση και σε ύφος, προσφέροντας απλόχερα μια ποικιλία αφηγηματικών εμπειριών: αστυνομικό μυστήριο, σκοτεινές εξομολογήσεις, μυστικά του παρελθόντος που επιστρέφουν για να στοιχειώσουν, πάθος, απιστία, ψέματα, καχυποψία, αμφιβολίες που τρυπώνουν βαθιά και τριβελίζουν την καρδιά και το μυαλό. Όλα με τις ολέθριες επιπτώσεις τους…
Στο «Λονδίνο», μία απελπισμένη γυναίκα, προδομένη από τον σύζυγο και την καλύτερή της φίλη εκμυστηρεύεται στον άντρα που κάθεται δίπλα της στο αεροπλάνο, το μακιαβελικό πλάνο εκδίκησης που έχει στα σκαριά. Χωρίς να το ξέρει ακόμη, αυτή θα αποβεί η μοιραία πτήση της ζωής της.
Παράλληλα, το ομότιτλο διήγημα «Ο άρχοντας της ζήλιας», προσδίδει στη συλλογή ένα άρωμα Ελλάδας: με φόντο το νησί της Καλύμνου, ο αστυνόμος Μπαλής αναλαμβάνει τη διαλεύκανση μίας εξαφάνισης ενός τουρίστα. Μία υπόθεση φαινομενικά κοινότοπη μέλλει να τον σημαδέψει για το υπόλοιπο της ζωής του και απειλεί να φέρει στην επιφάνεια και τους δικούς του δαίμονες.
Στο διήγημα «Στην ουρά», η σκληρή καθημερινότητα μίας μετανάστριας στη Νορβηγία την ωθεί στα άκρα, ενώ στα «Σκουπίδια», ένας εργαζόμενος καθαριότητας βρίσκεται σε δύσκολη θέση, όταν ο συνάδελφός του τον ρωτάει πώς απέκτησε μία νέα ουλή. Στην «Ομολογία», η απρόσμενη αυτοκτονία μίας γυναίκας πιθανότατα να κρύβει περισσότερα απ’ ό,τι φαίνεται, ενώ στο «Οντ» ένας συγγραφέας ισχυρίζεται ότι έχει αλλάξει τη ζωή του. Κάπου αλλού, ένα ξεχασμένο μαργαριταρένιο σκουλαρίκι θα ανάψει τη σπίθα της ζήλιας και της υποψίας σε έναν οδηγό ταξί.
...ένας άνθρωπος μ’ ευαίσθητο μυαλό κι ένα μολύβι στο χέρι είναι ουσιαστικά ένα παιδί με οπλοπολυβόλο.
«Ο άρχοντας της ζήλιας» αποδεικνύει τη δεξιοτεχνία του Nesbo στην ύφανση σκοτεινής ατμόσφαιρας, αλλά και στην άρτια ψυχολογική σκιαγράφηση των ηρώων του, αφού καταφέρνει να παρουσιάσει με ιδιαίτερα επιτυχημένο τρόπο την πολυπλοκότητα του ανθρώπινου συναισθήματος μέσα από ήρωες και αντι-ήρωες που έρχονται αντιμέτωποι με ηθικά διλήμματα και σκοτεινές επιθυμίες.
Σε γενικές γραμμές, ο Nesbo έχει πλάσει κάθε ιστορία του με βάση μία λογική που μας θυμίζει «τρενάκι του τρόμου»: ξεκινάμε συνήθως ήρεμα, μέχρι που λίγες στιγμές αργότερα νιώθουμε ότι χάνουμε τη γη κάτω από τα πόδια μας και βουτάμε με φόρα προς τα κάτω, άξαφνα.
Σε αυτό το σημείο, πάντως, αξίζει να αναφέρουμε πως οι πιο «εκπαιδευμένοι» λάτρεις του είδους θα θεωρήσουν αρκετές από τις ανατροπές του Nesbo αρκετά προβλέψιμες, μιας και όλες οι ιστορίες κινούνται περισσότερο ή λιγότερο στο ίδιο τρίπτυχο: ζήλια, προδοσία, εκδίκηση.
Μπορεί ο Nesbo να μην εφηύρε τον τροχό σε ό,τι αφορά την κατάληξη ορισμένων διηγημάτων του, αλλά σίγουρα αξίζει να αφιερώσετε χρόνο στη συλλογή. Μπορεί να μη σας εκπλήσσει πάντοτε, όμως θα σας κρατήσει το ενδιαφέρον αμείωτο, θα σας διασκεδάσει, ίσως ακόμη και να σας προβληματίσει. Ο Nesbo αποδεικνύει με τον «Άρχοντα της ζήλιας» ότι γνωρίζει άρτια τον ψυχισμό του ανθρώπου, αλλά και τα όρια που μπορεί να ξεπεράσει ακόμη και ο πιο φιλήσυχος από εμάς, όταν διαταραχθούν ευαίσθητες ισορροπίες.
Ο άρχοντας της ζήλειας, του Jo Nesbo
Μετάφραση: Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη
Εκδόσεις Μεταίχμιο
σελ. 352
