Τα φετινά Χριστούγεννα κλείστε την τηλεόραση, βρείτε μια ζεστή γωνιά κι απολαύστε τη θαλπωρή του σπιτιού παρέα με ένα καλό βιβλίο. Από τις κλασικές επιλογές, όπως ο Dickens, μέχρι τη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία, εμείς ετοιμάσαμε μια λίστα με βιβλία που μοιράζονται ένα κοινό στοιχείο: οι ιστορίες τους εκτυλίσσονται την περίοδο των Χριστουγέννων κι οι ήρωές τους βιώνουν, ο καθένας με τον δικό του μοναδικό τρόπο, τις μέρες των γιορτών.
Αφροδίτη Κατσιά
«Λολίτα, φως της ζωής μου, φωτιά των λαγόνων μου. Αμάρτημά μου εσύ, ψυχή μου. Λο-λί-τα η ακρούλα της γλώσσας μου να έρπει τρεις φορές, τρία βήματα στον ουρανίσκο πριν ραπίσει, τρις, τους κοπτήρες. Λο. Λί. Τα.»
O Alejandro Zambra (Σαντιάγο, 1975) γνωστός στην Ελλάδα από το πρώτο του μυθιστόρημα «Μπονσάι» (Πατάκης, 2007) θεωρείται το νέο αστέρι της χιλιανής λογοτεχνίας και το τελευταίο του μυθιστόρημα, «Τρόποι να γυρίζεις σπίτι», μάλλον δικαιολογεί τον ενθουσιασμό που έχει προκληθεί γύρω από το όνομά του.
Είναι δύσκολο να προσπαθείς να μιλήσεις για το έργο κάποιου με τόσο μεγάλη επιρροή στη μεταπολεμική λογοτεχνία, όπως στην περίπτωση του Thomas Bernhard, τoυ Αυστριακού μυθιστοριογράφου, θεατρικού συγγραφέα και ποιητή που θεωρείται από τους σπουδαιότερους γερμανόφωνους συγγραφείς μετά το 1945.
«Τόσα πολλά βιβλία, τόσος λίγος χρόνος» είπε κάποτε ο πολυτάλαντος συνθέτης, μουσικός, σκηνοθέτης και ηθοποιός Frank Zappa και με μια μόνο φράση μίλησε εξ ονόματος όλων των βιβλιόφιλων που θέλουν να διαβάζουν περισσότερα βιβλία αλλά δεν βρίσκουν τον χρόνο. Αν ανήκετε σε αυτούς, εδώ θα βρείτε μια λίστα με συναρπαστικά βιβλία που μπορεί άνετα να τα διαβάσει κανείς, όσο πολυάσχολος κι αν είναι, μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο. Εσείς, ποια άλλα θα προσθέτατε στη λίστα;
Τί ξέρουμε ότι παράγει η Σκανδιναβία; Ψάρια, προϊόντα τηλεπικοινωνιών, έπιπλα που συναρμολογείς μόνος σου, φθηνά αλλά όμορφα ρούχα… Ε λοιπόν, σε αυτήν τη λίστα θα ήταν λάθος να μην προσθέσουμε και τις εκδόσεις αστυνομικών μυθιστορημάτων. Πέρα μάλιστα από τα παλαιότερα και κραταιά ονόματα συγγραφέων, όπως ο Jo Nesbø, ο Stieg Larsson και η Camilla Läckberg με μεγάλες πωλήσεις και φανατικούς θαυμαστές σε όλον τον κόσμο, η σκανδιναβική αστυνομική λογοτεχνία ενισχύεται συνεχώς με νέο αίμα κι ο Νορβηγός Samuel Bjørk είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της ανανέωσης.
Ποια είναι τελικά η κα Elena Ferrante (Έλενα Φερράντε); Η συγγραφέας-μυστήριο που έχει συναρπάσει κοινό και βιβλιοκριτικούς σε όλον τον κόσμο ήταν απόλυτα σαφής προς τους Ιταλούς εκδότες της. Δεν ήταν διατεθειμένη να δίνει συνεντεύξεις (και όντως, έχει δώσει ελάχιστες, γραπτώς και μέσω των ίδιων των εκδοτών της) ούτε να ποζάρει για φωτογραφίες, ούτε να συμμετέχει σε προωθητικές ενέργειες για τα βιβλία της. Μέχρι σήμερα, κανείς δεν την έχει δει κι όσο οι φήμες φουντώνουν όλο και περισσότερο (είναι όντως γυναίκα; μήπως πρόκειται για συγγραφικό δίδυμο ή ομάδα συγγραφέων; πρόκειται για γνωστή ακαδημαϊκό;) η ίδια φαίνεται αποφασισμένη να παραμείνει στη σκιά του λογοτεχνικού της ψευδώνυμου και να αφήσει τα βιβλία της μόνο να «μιλάνε» εκ μέρους της.
Στις 18 Ιουλίου του 1817, η Jane Austen πεθαίνει στο Winchester της Αγγλίας μετά από πολύμηνη επώδυνη αρρώστια. Άσημη, χωρίς ιδιαίτερη οικονομική επιφάνεια και ανύπαντρη θα δυσκολευόταν, ίσως, και η ίδια να πειστεί πως κάποια μέρα θα συγκαταλεγόταν ανάμεσα στους πιο αγαπητούς και πολυδιαβασμένους μυθιστοριογράφους στην ιστορία της λογοτεχνίας. Στη σύντομη ζωή της (πέθανε 41 ετών) έγραψε σημαντικά έργα (τα πιο γνωστά: «Περηφάνια και Προκατάληψη», «Λογική και Ευαισθησία», «Έμμα») που οι σύγχρονοί της ελάχιστα αναγνώρισαν ή επαίνεσαν, και αν το έκαναν, οι έπαινοι απευθύνονταν σε έναν άγνωστο συγγραφέα, καθώς μέχρι τότε τα έργα της είχαν δημοσιευτεί ανώνυμα. Κυρίαρχο θέμα τους το γυναικείο φύλο, η ζωή της γυναίκας την εποχή εκείνη.
Στη Γαλλία του 2022, ο Φρανσουά, καθηγητής λογοτεχνίας στη Σορβόννη, ζει την τελματωμένη ζωή του. Σαρανταφεύγα, άθεος, απολιτίκ και αποστασιοποιημένος συναισθηματικά ακόμα κι από τους οικείους του (την εκάστοτε ερωμένη και την οικογένειά του) αναρωτιέται ποιο είναι το νόημα της ζωής του τρώγοντας γκουρμεδιές και πίνοντας καλό κρασί. Παράλληλα, τα μάτια του χαϊδεύουν τα ευειδή θηλυκά (κυρίως δε τις μαθήτριές του που γίνονται συχνά ερωμένες του) μελαγχολώντας προκαταβολικά για τα πηδήματα που θα του αρνηθεί η ζωή, όταν πλέον περάσει η μπογιά του.