Scroll Top

Βιβλιοθήκη

Ο Jack Kerouac και το «Σατόρι» του

feature_img__o-jack-kerouac-kai-to-satori-tou
Ο Jean-Louis Lebris de Kérouac ή, όπως έγινε αργότερα γνωστός, ως Jack Kerouac, γεννήθηκε στις 12 Μαρτίου του 1922, στο Λόουελ της Μασαχουσέτης. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο τόπος καταγωγής της οικογένειάς του ήταν η Βρετάνη της Γαλλίας. Η εκπαίδευση και η ανατροφή του ήταν βασισμένες στην καθολική πίστη, αργότερα όμως μελέτησε με μεγάλο ζήλο τη βουδιστική φιλοσοφία και θρησκεία. Δεν είναι εξάλλου λίγες οι αναφορές που πραγματοποιεί στην Ζεν φιλοσοφία μέσα από τα έργα του. Πολλές από τις νουβέλες του οφείλουν το όνομα τους σε αυτή του την ενασχόληση, όπως «Οι Αλήτες του Ντάρμα» (1958) και «Σατόρι στο Παρίσι» (1966). Μαζί με τον Allen Ginsberg (με τον οποίο υπήρξε συμφοιτητής για σύντομο χρονικό διάστημα στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια), τον William S. Burroughs και τον Neil Cassidy διαμόρφωσαν τη ζωή και το ύφος της Beat γενιάς.

Το «Σατόρι στο Παρίσι» είναι μια αυτοβιογραφική διήγηση βασισμένη σε ένα ταξίδι που πραγματοποίησε ο Kerouac, με σκοπό την αναζήτηση της προέλευσης του οικογενειακού ονόματός του. Πάντα περήφανος για την γάλλο-καναδική καταγωγή του, θα θέσει το Παρίσι ως εφαλτήριο σημείο της αναζήτησης του γενεαλογικού του δέντρου. Ωστόσο, το ταξίδι του θα επιτύχει ένα πολύ μεγαλύτερο στόχο από αυτόν του προσκυνήματος στα μέρη των προγόνων του: θα βιώσει ένα αναπάντεχο «σατόρι», ένα «χτύπημα κατακέφαλα», δηλαδή. Μετά την πνευματική αυτή αφύπνιση, η ζωή του δε θα είναι ποτέ η ίδια.

Ο σκοπός συγγραφής αυτής της νουβέλας είναι διττός. Πρώτον, ο Kerouac επιθυμεί να διδάξει τους αναγνώστες του «κάτι το θρησκευτικό ή κάποια θρησκευτική ευλάβεια, γύρω από την αληθινή ζωή, σ’ αυτό τον αληθινό κόσμο που η λογοτεχνία θα έπρεπε να αντανακλά». Η Τέχνη είναι για τον Kerouac ότι είναι και ο Διαλογισμός για τους Ζεν βουδιστές. Είναι το μέσο για την απελευθέρωση από μια υλιστική πραγματικότητα που κρατά δεσμώτες τα παιδιά της, που λογοκρίνει την έκφρασή τους, που δημιουργεί κενές σχέσεις με την ηθικολογία της. Άλλωστε, αυτός ήταν κι ο σκοπός της Beat γενιάς, νονός της οποίας υπήρξε ο Kerouac. Να δημιουργήσει μια γραφή ελεύθερη από τον φορμαλισμό και το πομπώδες ύφος και με κύριο όργανο σύλληψης τον εκτροχιασμό των αισθήσεων (μέσα από υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και χρήση παραισθησιογόνων, κατά προτίμηση LSD). Διόλου τυχαία είναι και η λέξη που διάλεξε ο Kerouac για να ονομάσει το κίνημα που έμελε να επηρεάσει και πολλά από τα επόμενα λογοτεχνικά και κοινωνικά ρεύματα (το έργο του Burroughs θεωρείται προπομπός της μεταμοντέρνας γραφής ενώ τα αντι-μιλιταριστικά μηνύματα της ποίησης του Ginsberg ενέπνευσαν τους hippies). Αρχικά, με τον όρο Beat (ρυθμός, χτύπημα) οι Αφρό-αμερικάνοι τζαζίστες αναφέρονταν σε μια ηττοπαθή διάθεση. Ο Kerouac όμως, θα προσθέσει και μια πιο θετική χροιά στη λέξη, υποδηλώνοντας τη μακαριότητα που χαρίζει η Τέχνη στους πιστούς της υπηρέτες. 

Όμως, αυτή είναι μόνο μία διάσταση του κερουακικού «σατόρι». Όλες οι νουβέλες του Κέρουακ δημιουργήθηκαν με σκοπό να αποτελέσουν μέρος μιας ευρύτερης σύνθεσης, του «Μύθου του Ντουλουόζ». Το «Σατόρι στο Παρίσι» μοιάζει επίσης να είναι φόρος τιμής στο μεγαλύτερο λογοτεχνικό πρότυπο του Κέρουακ και πρωτεργάτη του «Künstlerroman» (αφήγηση ενηλικίωσης και ωρίμανσης ενός καλλιτέχνη), James Joyce. Θα επιλέξει να χρησιμοποιήσει την αφηγηματική τεχνική της «συνειρμικής ροής» του κορυφαίου μοντερνιστή σε συνδυασμό με την καινοτομία της «αυθόρμητης πρόζας» που καθιέρωσε ο ίδιος, ώστε να καταγράψει το οδοιπορικό της επιφοίτησής του. Τόσο ο Kerouac όσο και ο Joyce προέρχονταν από εκείνη τη στόφα λογοτεχνών, στους οποίους δεν μπορεί κανείς παρά να αποδώσει τον όρο «Lebenskünstler» (καλλιτέχνες της ζωής). Τερματικός του σταθμός: η θέαση μιας άλλης πραγματικότητας μέσα από την τέχνη. 

Μη φοβηθείτε τους απαιτητικούς, γλωσσικούς ακροβατισμούς του Kerouac ούτε την εμμονή του να προσθέτει γαλλικές λέξεις και διαλόγους εν τη ρύμη του λόγου του. Αντιθέτως, αφεθείτε σε αυτή και θα σας αποκαλυφθούν οι λυρικότερες περιγραφές ενός ταξιδιού αυτό-ανακάλυψης και αυτογνωσίας της μεταπολεμικής, αμερικανικής λογοτεχνίας. 

1
Μοιράσου το