Ψάχνοντας το Βορρά πριν το «τέλος»
Δαμιανός Τζούπης
Μαύρος πάνθηρας Κόκκινος λύκος ή Η Αφρική στο χορό του φανταστικού
Φόβος, αγωνία, πίστη: οι «Διάλογοι Καρμηλιτισσών». Εξ ορισμού ιδιαίτερο ως προς τη φόρμα του, γραμμένο ως σενάριο ταινίας, το βιβλίο του Georges Bernanos «Διάλογοι Καρμηλιτισσών» είναι μια σπουδή στη θρησκευτική πίστη, στον αγώνα και την ηθική αντίσταση, στο φόβο και την αγωνία που καταλαμβάνει το άτομο όταν έρχεται αντιμέτωπο με τα μεγάλα γεγονότα της ζωής. Ο Bernanos, σ’ αυτό το τελευταίο, πριν το θάνατό του, έργο, στοχάζεται πάνω στον άνθρωπο και τους ηθικούς αγώνες που δίνει, σε μια προσπάθεια να αποτυπώσει το συνεχή προβληματισμό και «διαλογισμό» του υποκειμένου σε θέματα που αφορούν τα ιδανικά και τους σκοπούς της ζωής του.
Νέα εποχή, ίντερνετ και φιλοσοφία: Ο άνθρωπος στην Ανακάλυψη των σωμάτων.
Η αστυνομική λογοτεχνία έχει αναμφίβολα επιστρέψει στο προσκήνιο, βγαίνοντας οριστικά από το περιθώριο που την είχαν εξορίσει παλαιότερα, το περιθώριο της λεγόμενης «παραλογοτεχνίας». Το αστυνομικό μυθιστόρημα έχει αντεπιτεθεί και διεκδικεί την αναγνώριση που του έχει στερηθεί για πολύ. Και εν πολλοίς έχει πάρει την εκδίκησή του.
Η αναγέννηση του ενδιαφέροντος για τον κόσμο της φανταστικής λογοτεχνίας είναι γεγονός, τόσο στην Ελλάδα όσο και παγκοσμίως, με το αναγνωστικό κοινό να διευρύνεται μέρα με τη μέρα. Τα έργα της φανταστικής λογοτεχνίας επίσης πληθαίνουν και «αναβαθμίζονται» –ας επιτραπεί ο όρος– από ένα περιχαρακωμένο είδος που πολλοί το ονόμαζαν «παραλογοτεχνία» –ό,τι κι αν σημαίνει αυτό–, σε ένα ζωντανό είδος που γίνεται διαρκώς πολυπλοκότερο, αντλεί από άλλα είδη και προσφέρει σε άλλα είδη. Μία από τις λογοτεχνικές σειρές φαντασίας που άφησε εποχή και σφράγισε το είδος αυτό υπήρξε και ο «Τροχός του χρόνου» (“The Wheel of Time”), που έρχεται εκ νέου στο προσκήνιο της δημοσιότητας λόγω της τηλεοπτικής διασκευής που ξεκίνησε η Amazon και που φιλοδοξεί να κατακτήσει το τηλεοπτικό τοπίο.
Σε έναν κόσμο πολυ-πολικό, χωρίς τις «σταθερές» δομές του παλιού, γνωστού δίπολου «δυτικός κόσμος/Σοβιετικά κράτη» -οι οποίες παρείχαν και μια «σιγουριά» για τα πολιτικά διακυβεύματα,– σε έναν κόσμο που οι ίδιες οι έννοιες τόσο του δημοσίου συμφέροντος όσο και της αλήθειας έχουν θολώσει, ποια είναι η θέση και η ηθική τοποθέτηση ενός κατασκόπου; Και ποιο είναι το τίμημα; Αυτό είναι το ερώτημα που θέτει ο Olen Steinhauer στο μυθιστόρημα «Ο τουρίστας», το οποίο έχει ως στόχο του και να διαπραγματευτεί το είδος του κατασκοπευτικού μυθιστορήματος.
Με το σύντομο τρόπο της νοβελιστικής γραφής, ο Δημήτρης Τανούδης φωτογραφίζει και σχολιάζει έναν υποθετικό μετα-αποκαλυπτικό κόσμο, εκεί όπου οι άνθρωποι που επέζησαν από κάποιο ακατανόμαστο Συμβάν έχουν οργανωθεί σε μια αυστηρής δομής κοινωνία και αγωνίζονται να χτίσουν το δικό τους, σπουδαίο πολιτισμό. Το κείμενο περιστρέφεται γύρω από αυτή την καινούργια κοινωνία, ενώ ταυτόχρονα ασχολείται και με την ενστικτώδη παρόρμηση του ανθρώπου να ψάξει και να σχετιστεί –με διάφορους τρόπους και για διάφορους σκοπούς– με το Άλλον, με αυτόν που κινείται εκτός των δεδομένων κοινωνικών δομών, με αυτόν που παραμένει Ξένος και Εξωτικός.