Ένα «φευγάτο» βιβλίο, γεμάτο σκληρές αλήθειες μιας ζωής που μπορεί να ανήκει στο άτομο που μόλις μας προσπέρασε.

Ένας Άλλος Κόσμος: Στο 1Q84 του Haruki Murakami

1939. Τρεις ζωές διασταυρώνονται μέσα στη δίνη του πολέμου. Σε ένα κλίμα αναταραχής και φόβου, με τον πόλεμο να μαίνεται σε αέρα, στεριά και θάλασσα, ολόκληρη η Βρετανία βρίσκεται σε αναβρασμό.

Σε μια πολυτελή κλινική του Βερολίνου διεξάγεται ένα πείραμα. Τη στιγμή που το χιόνι πέφτει πυκνό και κόβει την επικοινωνία των ανθρώπων με τον έξω κόσμο, δυο φοιτητές κι ένας μυστηριώδης καθηγητής καλούνται να δώσουν απαντήσεις σε κάτι που συνέβη πολλά χρόνια πριν.

Γιατί αξίζει μια ανάγνωση – Ένα πειραματικό έργο μιας ιδιαίτερα σημαντικής αλλά λιγότερο γνωστής στο ελληνικό κοινό συγγραφέα από τη Βραζιλία

Γεμάτο καυστικό χιούμορ, κοινωνικά μηνύματα και έντονα συναισθήματα το «Αυτή τη φορά δεν την πατάω» του Gilles Legardinier έρχεται από τις εκδόσεις Πατάκη, για να εξοικειώσει τον αναγνώστη με μία όψη της σύγχρονης γαλλικής λογοτεχνίας.

Οι άνθρωποι, οι εποχές και οι σκιές τους: Για την «Αλλαγή φρουράς»

Ιστανμπούλ, δέκατος έκτος αιώνας. Πόλη θαυμάτων και κινδύνων. Όταν ένα νεαρό αγόρι, ο Τζαχάν, έρχεται με ένα δώρο για τον Σουλτάνο –έναν λευκό ελέφαντα που ακούει στο όνομα Τσότα– τους οδηγούν και τους δύο στο θηριοτροφείο του παλατιού. Εκεί μαθαίνουν να φυλάγονται από τις δολοπλοκίες των δαμαστών, των τσιγγάνων, των απατεώνων αυλικών και της πονηρής πριγκίπισσας Μιχριμάχ. Όταν γίνονται δεκτοί σε αυτή την ξένη χώρα, ο Τζαχάν ταξιδεύει με τον Τσότα στις πιο μακρινές γωνιές του σουλτανάτου, συμμετέχοντας στις πολεμικές επιχειρήσεις του Σουλεϊμάν. Μια μέρα, όμως, ο Τζαχάν γνωρίζεται με τον Πρώτο Βασιλικό Αρχιτέκτονα, τον Σινάν, και του παρουσιάζεται η ευκαιρία να ανεβεί στα αξιώματα της βασιλικής Αυλής. Το να δεχτεί αυτήν την πρόκληση σημαίνει, ότι αποφασίζει να μπει στις μαρμάρινες αίθουσες όπου σεργιανίζει η πριγκίπισσα Μιχριμάχ, αλλά και όπου συνωμοτούν οι προδότες – σ’ έναν τόπο θαυμάτων και κινδύνων.

Space Invaders: Τα τραγικά παιχνίδια στη Χιλή

Αλήθεια και επινόηση: Μέρα/Νύχτα από τον Paul Auster

Πολλές φορές πρέπει να ασπαστούμε το σκοτάδι για να βοηθήσουμε το φως να θριαμβεύσει.

Η Φωνή των Μαύρων

Η ιστορία αιχμαλωσίας της Nadia Murad και του αγώνα της ενάντια στο Ισλαμικό Kράτος.

Σίγουρα το βιβλίο του Μάκη Τσίτα «Μάρτυς μου ο Θεός» είναι ένα βιβλίο που δεν περνά απαρατήρητο. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, το ότι έχει βραβευτεί ούτε το ότι επανακυκλοφορεί με αναθεωρημένη έκδοση αυτή τη χρονιά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο (1η έκδοση από τις εκδ. Κίχλη). Κρύβει μια ορμητικότητα και μια αφοπλιστική αλήθεια που «χτυπούν» κατά μέτωπο τον αναγνώστη. Εξομολογητικό, προσωπικό, κωμικοτραγικό, χειμαρρώδες, ειλικρινές… Όλα αυτά θα μπορούσαν εύστοχα να περιγράψουν το κείμενο του Τσίτα με θέμα την ιστορία του Χρυσοβαλάντη, ενός –αρκετά τυπικού– μέσου Έλληνα τον καιρό της πλασματικής ευμάρειας της Ελλάδας, στις αρχές του 21ου αιώνα.

Ο Stephen King, ως γνήσιος μετρ του τρόμου, δημιουργεί έναν τρομακτικό κόσμο, που όμως φαντάζει τόσο ελκυστικός για τον αναγνώστη που τον κάνει να θέλει να γίνει μέρος του.

Το 2019 κυκλοφόρησε από το τηλεοπτικό δίκτυο HBO το “Chernobyl”, μια σειρά που έμελλε αμέσως να γίνει εξαιρετικά δημοφιλής παγκοσμίως, κυρίως διότι κατόρθωσε να συστήσει στο σύγχρονο κοινό την πραγματική φρίκη και τις μεγάλες και μικρές τραγωδίες που μπορεί να προκαλέσει ένα πυρηνικό ατύχημα τέτοιας έκτασης. Άλλοι, οι πιο μεγάλοι, θυμήθηκαν και άλλοι, οι νεότεροι, έμαθαν για πρώτη φορά κάποια πράγματα για ένα ιστορικό γεγονός που άλλαξε ριζικά τον τρόπο που αντιλαμβανόταν ο σύγχρονος άνθρωπος τη ζωή του και τις προοπτικές του μέλλοντος. Αυτό ακριβώς το «σημείο 0» της νεότερης ιστορίας απασχολεί και τον Άκη Παπαντώνη στο μυθιστόρημά του «Ρηχό Νερό, Σκιές» (Κίχλη,2019), αν και με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο.

Ο «θαυμαστός» κόσμος του «Γυμνού γεύματος». Μεταμοντέρνο, παρανοϊκό, προκλητικό, σκληρό, ωμό, πορνογραφικό, σιχαμερό, μπερδεμένο, επίκαιρο... Αυτά και άλλα πολλά έχουν ειπωθεί ή μπορούν να ειπωθούν για το, αν μη τι άλλο, εμβληματικό έργο του William S. Burroughs, «Γυμνό γεύμα» (“Naked Lunch”, 1959). Γεννημένο από τη Γενιά των Beat, το «Γυμνό γεύμα» σίγουρα τάραξε τα νερά τόσο στην συντηρητική Αμερική όσο και στον υπόλοιπο κόσμο, προτείνοντας ένα μεταμοντέρνο, σίγουρα αποδομημένο, όραμα για τον κόσμο, μέσα από διαφορετικές και συχνά ασύνδετες μεταξύ τους βινιέτες («ρουτίνες» τις αποκαλεί ο Burroughs), οι οποίες καταπιάνονται με θέματα όπως τα ναρκωτικά, ο σαρκικός έρωτας, η παρακμή και η εξουσία.

O «Δράκουλας», το γοτθικό μυθιστόρημα τρόμου του Ιρλανδού Bram Stoker μπορεί να είναι γραμμένο στο μακρινό 1897 αλλά ακόμη σκορπίζει απλόχερα ανατριχίλες στους λάτρεις του είδους και όχι μόνο. Οι περιπέτειες του νεαρού δικηγόρου Τζόναθαν Χάρκερ στην Τρανσιλβανία, στο ζοφερό κάστρο του χλωμού σαν το φεγγάρι, αιμοδιψή Κόμη Δράκουλα, μπορούν ακόμη και σήμερα να καθηλώσουν τον αναγνώστη με εικόνες που μένουν ανεξίτηλες: αγέλες λύκων που αλυχτούν σε νύχτες πανσελήνου, ο κόμης να έρπει στους τοίχους του κάστρου σαν σαύρα, λάγνα θηλυκά βαμπίρ να ετοιμάζονται να «γευματίσουν» το αίμα ενός, θαρρείς υπνωτισμένου, Τζόναθαν.

Ο Jidi Majia γεννήθηκε το 1961 στην Κίνα και είναι μέλος της μειονότητας Nuosu. Αυτή η ταυτότητα μαζί με την κομμουνιστική παιδεία που έλαβε καθορίζουν το έργο του στο οποίο υπερασπίζεται τις πανανθρώπινες αξίες. 

Οι πληγές της Χώρας των Βάσκων. Αυτός είναι ο πυρήνας του μεγάλου μυθιστορήματος του Fernando Aramburu «Πατρίδα» (εκδ. Πατάκης, 2018). Με κέντρο τα μέλη δύο οικογενειών ενός χωριού στην περιοχή των Βάσκων στην Ισπανία, ο συγγραφέας ξετυλίγει το μίτο μιας τραγικής ιστορίας η οποία αφορά τους ανθρώπους μιας πολύπαθης περιοχής: τις φιλίες και τις προδοσίες, τον αγώνα, τον πόνο και την αντοχή, την πολιτική και την ιστορία, τις βεβαιότητες και τις αμφιβολίες, το θάνατο και τις συγκρούσεις, τις χαρές, τις λύπες και τις απογοητεύσεις, τη μνήμη και τη λησμονιά.

Κατά την πάροδο της συγγραφικής του πορείας, o Auster έχει κατορθώσει να συνθέσει ένα διακριτό λογοτεχνικό σύμπαν παραδοξότητας, μέσα στο οποίο χαρακτήρες βουτηγμένοι σε μια υπαρξιακή δίνη, καταλήγουν να γίνονται έρμαια της μοίρας ή των δικών τους λάθος χειρισμών. Ο «Αόρατος», το 13ο του μυθιστόρημα, συνοψίζει επάξια όλα τα παραπάνω. Ένα κατεξοχήν αυτοαναφορικό έργο, αντλεί τις θεματικές του από τα απρόβλεπτα γυρίσματα της τύχης, τις ενορμήσεις που καταδυναστεύουν τον λογισμό αλλά και την ίδια την πράξη της συγγραφής.

«Κάποιοι άλλοι»: Σε κρίση. Το μυθιστόρημα «Κάποιοι άλλοι» του Ιάκωβου Ανυφαντάκη ακολουθεί τον ήρωά του σε ένα ταξίδι βίαιης ωρίμανσης, από την Ελλάδα στην Πολωνία και πάλι στην Ελλάδα. Ένας άνεργος πλέον δημοσιογράφος μετακομίζει με την σύζυγό του στην Πολωνία προς αναζήτηση ενός καλύτερου μέλλοντος μεσούσης της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα. Η καθημερινότητα όμως παραμένει δύσκολη και σκληρή για τον ίδιο, χωρίς ευκαιρίες. Μέχρι που ξαφνικά μια μέρα δύο σώματα πέφτουν νεκρά από τον ουρανό. Αυτό είναι και το σημείο εκκίνησης μιας –περισσότερο προσωπικής– αναζήτησης του πρωταγωνιστή, η οποία βήμα-βήμα θα τον οδηγήσει στην ανατροπή της καθημερινότητάς του.

Ένα ερευνητικό κέντρο που μοιάζει με το Κρεμλίνο, μια χιονοθύελλα κι ένας θανατηφόρος ιός, συνθέτουν το σκηνικό για ένα αγωνιώδες θρίλερ που διαδραματίζεται στη Σκωτία.

«Το παιχνίδι της χήνας» και η εξομολόγηση του Erri De Luca.

Η Jane Harper κάνει το ντεμπούτο της με ένα βιβλίο που έχει τίτλο ελαφρώς παραπλανητικό. Μια καλογραμμένη ιστορία, που δεν χαρακτηρίζεται, όμως, ως το κλασικό αστυνομικό μυθιστόρημα.

Ένα ιστορικό μυθιστόρημα για τον Αμερικανικό Eμφύλιο (1861-1865), τον πιο καταστροφικό πόλεμο που γνώρισαν ποτέ οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.

Ένα ξεχασμένο Νόμπελ και μια απομακρυσμένη γραφή που απέχει πολύ από τις τωρινές αισθητικές επιλογές της σύγχρονης ποιητικής.

Κλείστε τα μάτια κι απολαύστε ένα μαγικό ταξίδι στις εποχές που καθόμασταν γύρω από τη φωτιά κι ακούγαμε τις ιστορίες της γιαγιάς, για μάγισσες, δράκους, στοιχειωμένα κάστρα και καλούς και κακούς μάγους.

Τo κιβώτιο ή η εξέγερση απέναντι στο κενό.

Πολλές φορές τα όρια μεταξύ σωστού-λάθους, λογικής-τρέλας, νόμιμου-παράνομου είναι τόσο δυσδιάκριτα, που ένα ταλαιπωρημένο μυαλό μπορεί εύκολα να τα ξεπεράσει.

Γι άλλη μια φορά η J.K. Rowling δημιουργεί έναν μαγικό κόσμο και μας ταξιδεύει από την ασφάλεια του σπιτιού μας σε ένα μέρος και μια εποχή όπου όλα μπορούν να συμβούν. Ο κακός μάγος Γκέλερτ Γκρίντελβαλντ βρίσκεται φυλακισμένος στη Νέα Υόρκη, αλλά καταφέρνει να δραπετεύσει και να βάλει σε εφαρμογή τα καταστροφικά σχέδιά του. Τότε ο Άλμπους Ντάμπλντορ ζητάει από τον Νιουτ Σκάμαντερ, παλιό του μαθητή στο Χόγκουαρτς να τον κυνηγήσει και να σώσει τον Κρίντενς, που τον αναζητάει. Έτσι αρχίζει μια καταδίωξη στη Νέα Υόρκη, το Παρίσι και το Λονδίνο, γεμάτη αγωνία και ανατροπές.

Το πρώτο πράγμα που θα ακούσει κανείς γι’ αυτό το βιβλίο, είναι ότι είναι ένα μυθιστόρημα χωρίς τελεία, μια κατάθεση ψυχής σε μία πρόταση. Χρησιμοποιώντας όμως κενά και παύλες -σαν να διαβάζει κανείς ένα εκτενές ποίημα, μια άναρχη και παρ’ όλα αυτά άκρως προσεγμένη εξομολόγηση ημερολογίου- σε καμία περίπτωση δεν κουράζει, παρά διατηρεί έναν αμείωτο ρυθμό μέχρι τέλους. Άλλωστε, γιατί να υπάρχει τελεία στον απολογισμό της ζωής ενός πολιτικού μηχανικού που μάταια αναζητούσε σταθερές δομές στο χάος της καθημερινής ζωής (βλ. οπισθόφυλλο); Και όμως, παρά την όποια ματαιότητα, μετά το πέρας της ανάγνωσης, καταλαβαίνεις ότι αυτό που έχει σημασία είναι τα μικρά όμορφα πράγματα, οι «ασήμαντοι» λόγοι που νοηματοδοτούν το κυνήγι καθενός από εμάς για να ζήσει. Χωρίς προφανή λυρισμό, και με λέξεις κυνικές, στο μυθιστόρημα κυριαρχούν αναμφίβολα τα συναισθήματα και η ομορφιά που κρύβει η καθημερινή ζωή στη γυμνή απλότητά της.

Μετά το «Τυφλή γωνία», ο Dean Kootz επιστρέφει με το βιβλίο «Ψίθυροι θανάτου», την αναμενόμενη συνέχεια της περιπέτειας της Τζέιν Χοκ, πρώην πράκτορα του FBI.

«Ομορφάσχημη», η ιστορία που δεν αφηγήθηκε η Γερτρούδη Στερν.

Όταν η Anna Burns κέρδισε το Man Booker για το 2018, κέρδισε πολλά περισσότερα από την αναγνώριση της συγγραφικής της δεξιοτεχνίας. Κατά κάποιο τρόπο κέρδισε τη ζωή της πίσω.

H Γιώτα Γουβέλη, μετά το γοτθικό μυθιστόρημα «Ματωμένα εντελβάις», έρχεται και πάλι στο προσκήνιο, χαρίζοντάς μας ένα μυθιστόρημα εποχής, που διαδραματίζεται στα μέσα του 19ου αιώνα. Πτυχές από τη ζωή του Όθωνα και της Αμαλίας παρουσιάζονται στην υπόθεση του βιβλίου, σε ένα περιβάλλον όπου οι κόσμοι της μεγαλούπολης και του χωριού συγκρούονται.

«Ένα βιβλίο που προσεγγίζει τις πιο έντονες εμμονές του συγγραφέα: το βάρος του παρελθόντος, τα λάθη της μνήμης, τον τρόπο με τον οποίο διασταυρώνονται οι ζωές μας με τον πολιτικό κόσμο, και τη σημασία της άποψης για τις κοινωνίες μας.»

Το πρώτο μυθιστόρημα της Ιρλανδής συγγραφέα Sally Rooney, «Συζητήσεις με φίλους» (Πατάκης, 2019), θα μπορούσε να είναι μία σε βάθος μελέτη χαρακτήρων τους οποίους λίγο έως πολύ αναγνωρίζουμε και συναντάμε στην καθημερινότητά μας. Κοινό στοιχείο τους είναι η γοητεία και ο τρόπος που επιδρά στους γύρω τους. Όμως, η γοητεία τους είναι επιφανειακή και στα κομβικότερα σημεία της αφήγησης οι χαρακτήρες δεν ξεδιπλώνουν τις προσδοκώμενες δυνατότητές τους. Υπάρχει μία διαρκής διακύμανση στα συναισθήματα και αναντιστοιχία στη δράση που άλλοτε απογοητεύει, άλλοτε εκπλήσσει, το ενδιαφέρον όμως ξεθωριάζει γρήγορα στις επόμενες σελίδες.

Είναι τα 16α γενέθλια της Μαρίνα και δεν έχουν τίποτε το ονειρεμένο. Δε φτάνει η εφηβεία και τα προβλήματά της, είναι κι αυτή η μύτη που χιλιάδες φορές ικέτευσε τους γονείς της να χειρουργήσει για να νιώσει πιο όμορφη, είναι κι η ανάμνηση της χτεσινής νύχτας που η μητέρα της πάλι την έσυρε έξω από το κρεβάτι την ώρα που κοιμόταν, ζητώντας της να τεντώσει τα σεντόνια της, γιατί ακόμη και στον ύπνο η πειθαρχία είναι ανεκτίμητη. Τα δώρα της, μέσα στα κακοτυλιγμένα κουτιά τους, είναι το ίδιο θλιβερά όσο και η ζωή της, η στερημένη από τρυφερότητα και χρώμα. Νιώθει ότι κανείς δεν την αγαπάει μέσα στον άσχημο αυτό κόσμο, οπότε ποιο το νόημα; Άλλωστε, μια μέρα όλοι πεθαίνουν.

Όταν ήμασταν παιδιά και κοιτούσαμε το φεγγάρι, νομίζαμε πάντα ότι βλέπουμε ένα πρόσωπο να μας χαμογελάει. Άραγε πώς θα ήταν αν μπορούσαμε να ζήσουμε στο φεγγάρι; αν υπήρχε μια πόλη πλήρως εξοπλισμένη που θα ξεπερνούσε τα όρια της επιστημονικής φαντασίας;

Ο Italo Calvino χρειάστηκε περίπου δέκα χρόνια για να ολοκληρώσει την αφήγηση μιας ημέρας από τη ζωή του Αμερίγκο Ορμέα, ενός εκλογικού αντιπροσώπου σε ένα από τα πιο δύσκολα εκλογικά τμήματα της Ιταλίας.

Ένα σχεδόν αυτοβιογραφικό αφήγημα του Charles Bukowski μέσα από τη φωνή του λογοτεχνικού alter ego του που ακούει στο όνομα Henry Charles Chinaski.

Το «Μια βραδιά με την Κλαιρ» θα μπορούσε να είναι άλλη μια ιστορία για έναν έρωτα που γεννήθηκε ένα βράδυ. H ερωτική ιστορία αποτελεί όμως, στην περίπτωση αυτή, την απαραίτητη αφορμή για την καταφυγή στη μνήμη, στα παιδικά χρόνια και τον ρωσικό εμφύλιο. Με βιωμένη τη ματαίωση των ονείρων του και διάχυτη την αίσθηση απώλειας νοήματος, ο αφηγητής δεν λέει λέξη για την τύχη του εφηβικού του έρωτα, ούτε για το πώς κατέληξε στη Γαλλία. Αντιθέτως, εμμένει στην «παρελθούσα πραγματικότητα», στο πάθος για το ανεκπλήρωτο. Κοντολογίς, εμμένει σε ό,τι εκφεύγει του πραγματικού αγγίζοντας το ονειρικό.

Πολλές φορές, το μυαλό μας μπορεί να αρρωστήσει έτσι που να ζούμε σε ένα κόσμο δικό μας χωρίς λογική. Πολλές φορές, όμως, το μυαλό είναι και το μόνο που μπορεί να μας θεραπεύσει. Ίσως, άνθρωποι που στέκονται στο δρόμο, κάθε μέρα στο ίδιο σημείο και μοιάζουν χαμένοι σε ένα δικό τους κόσμο, έχουν χάσει κάτι, και απλά ψάχνουν να το βρουν…

Στο αστυνομικό μυθιστόρημα «Ιταλική ίντριγκα», ο συγγραφέας Carlo Lucarelli αναπαριστά την ατμόσφαιρα των νουάρ χολιγουντιανών ταινιών της δεκαετίας του ‘40 και του ‘50.

Ο Νικολίνο είναι εκείνος ο φίλος με τον οποίο θες να συζητάς μαζί του ασταμάτητα, για τα πάντα και για τίποτα. Να τον ακούς να εξιστορεί για ώρες, ξαπλωμένοι κάτω από τον έναστρο ουρανό ή με τη συντροφιά αλκοόλ σε κάποιο μπαρ. Να αφήνεσαι σε αυτή τη ροή της συνείδησης, στις λέξεις και στις έννοιες που έπαψαν να υπάρχουν για τον Σελινούντα.

Ο βραζιλιάνικος μοντερνισμός και η νέα αστική κοινωνία της τροπικής χώρας κάτω από το κριτικό βλέμμα του σπουδαίου Mário de Andrade.

Μετά το «Σε άφησα» και το «Σε είδα», η Clare Mackintosh επιστρέφει στις εκδόσεις Μεταίχμιο με το «Ξέχασέ με».

Γι' άλλη μια φορά ο Stephen King δημιουργεί έναν αριστουργηματικό φανταστικό κόσμο, όπου τα πάντα είναι δυνατά, αρκεί να πιστέψουμε ότι πολλές φορές καμία λογική εξήγηση δεν είναι αρκετή για να ανταποκριθεί στην πραγματικότητα που ζουν οι ήρωές του. Πολλές φορές, πρέπει να «αμφισβητήσουμε την ίδια την πραγματικότητα», όπως αναφέρει ο ίδιος ο συγγραφέας για να μπορέσουμε να την αντιμετωπίσουμε.

Ο Θανάσης Τριαρίδης απαγγέλει στην κοινωνική και ηθική συνείδηση. Συνομιλεί με τα κατά συρροή «άλλοθι» που επινοεί η ανθρώπινη συνείδηση προκειμένου να απαρνηθεί τις ευθύνες της για τα δεινά της ανθρωπότητας. Σκαλίζοντας τις μελανές κηλίδες της ιστορίας, φανερώνεται με ποιον τρόπο τελικά επενεργεί η εγκληματική σιωπή των εθελοτυφλούντων αυτουργών στα τεκταινόμενα.

Είναι κάποιες φορές που ο άνθρωπος υποπίπτει σε ένα κρίμα κι αυτό τον κυνηγάει σε όλη του τη ζωή. Και η νέμεση για την ύβρη που διέπραξε πέφτει επάνω του με δύναμη, τον τσακίζει. Αυτό συμβαίνει με τους δύο ήρωες της νουβέλας του Νικήτα Παπακώστα.

Τον Δεκέμβριο του 1853, δημοσιεύεται στο “Putnam’s Monthly Magazine” η νουβέλα του Melville «Μπάρτλμπυ ο Γραφέας», δυο χρόνια μετά το εμβληματικό “Moby Dick”. Σε αντίθεση με την απήχηση που έχει ο Melville και τα έργα του σήμερα, την εποχή εκείνη o «Μπάρτλμπυ» δεν γνώρισε τη δέουσα αναγνώριση. H μεταμοντέρνα διανόηση έχει ασχοληθεί εκτενώς με πλήθος προσεγγίσεων επί του κειμένου, μια εκ των οποίων, αυτή του Gilles Deleuze, εμπεριέχεται αυτούσια στο επίμετρο της επανέκδοσης της νουβέλας από τις εκδόσεις Άγρα.

Το «Τρελοί, τσαρλατάνοι, ταραχοποιοί: Διανοούμενοι της νέας αριστεράς» αποτελεί εμπλουτισμένη εκδοχή της παλαιότερης πολεμικής του Roger Scruton σε μια σειρά από θεωρητικούς, στο έργο των οποίων αναφέρονται, εμπνεόμενοι απ’ αυτό, πλείστοι αριστεροί ακτιβιστές, φοιτητές και διανοούμενοι ως τις μέρες μας.

Μετά το «Η πόλη στις φλόγες» του Garth Hallberg, ένα ακόμη βιβλίο έρχεται να μας μεταφέρει στις μεγαλουπόλεις της Αμερικής. Το “Graffiti Palace” ξεδιπλώνει όλα τα μυστικά του Los Angeles την περίοδο των ταραχών του Watts το 1965.

Μπορεί άραγε μια στιγμιαία απόφαση να σου αλλάξει τη ζωή; Και τι σχέση μπορεί να έχουν μια εξαφάνιση το 1998, με την Κάθριν και το μαχαίρι που βρίσκει πάνω στο κομοδίνο της μια ημέρα του 2001; 

Μετά το «Προηγούμενο Κορίτσι» ο J.P. Delaney επανέρχεται με το «Πίστεψέ με», ένα ακόμη ψυχολογικό θρίλερ, το οποίο κυκλοφορεί αυτές τις ημέρες από τις Εκδόσεις Ψυχογιός σε μετάφραση της Πηνελόπης Τριαδά.

Πολλές φορές, το παρελθόν συνδέεται με το παρόν με τρόπους που δεν μπορούμε να φανταστούμε, και η λύση βρίσκεται ακριβώς δίπλα μας αλλά τα στοιχεία δεν επαρκούν για να την κοιτάξουμε κατάματα.

Jazz: ένα βιβλίo, μια ιστορία που εκτυλίσσεται με τον τρόπο που εκτελείται το αγαπημένο για πολλούς ομώνυμο είδος μουσικής - όπως υποστηρίζει άλλωστε ένας σημαντικός συνθέτης και πιανίστας της Jazz, ο Τελόνιους Μονκ (Thelonious Monk, 1917-1982), «Η Jazz είναι Ελευθερία».

Ένα ιδιαίτερα αγαπητό έργο του Άγγλου δραματουργού με εισαγωγή και μετάφραση του Διονύση Καψάλη.

Ο «σπόρος» για το δεύτερο βιβλίο της Hannah Kent «Οι Καλοί» υπήρχε πριν ολοκληρώσει το πρώτο της μυθιστόρημα, το πολυσυζητημένο και πολυδιαβασμένο «Έθιμα Ταφής». Ήταν τότε που, ερευνώντας πηγές για την πλοκή των «Εθίμων» και κουρασμένη από τα ισλανδικά που δεν γνώριζε καλά ως γλώσσα, στράφηκε σε βρετανικές εφημερίδες της εποχής αναζητώντας κάποια σχετική αναφορά στα γεγονότα με τα οποία καταπιανόταν στο βιβλίο. Αντ’ αυτού, έπεσε πάνω σε ένα μικρό άρθρο για τη δίκη μιας γυναίκας από την Ιρλανδία και τις κατηγορίες που της απαγγέλθηκαν για τη δολοφονία ενός ανήλικου αγοριού. Αυτό που της έκανε εντύπωση ήταν η απολογία της κατηγορούμενης: η γυναίκα υποστήριζε πως δε θα μπορούσε να κριθεί ένοχη γιατί το μόνο που έκανε ήταν να προσπαθήσει να σώσει ένα παιδί από τα χέρια των μοχθηρών νεράιδων και ξωτικών. Ήταν άραγε δυνατό, αναρωτήθηκε, να πίστευε η γυναίκα κάτι τέτοιο ή ήταν απλά ένα τέχνασμα για να απαλλαγεί από τις κατηγορίες;

Άραγε πώς θα ένιωθε κάποιος αν μπορούσε να ακούσει τις σκέψεις των άλλων και να δει μέσα από τα μάτια τους; Συχνά, σε τέτοιες περιπτώσεις αναρωτιόμαστε αν αυτό το χάρισμα αποτελεί ευχή ή κατάρα γι αυτόν που το κατέχει.

«Το βιβλίο μου είναι μια προσπάθεια να περιγράψω την περίεργη ζωή του νου, τα μυστήρια της ψυχής σε ένα κορμί που πεινάει», Knut Hamsun.

Ο κόσμος μέσα από τα μάτια ενός παιδιού μπορεί να αποκτήσει τρομακτικές διαστάσεις, μπορεί να διαστρεβλωθεί, σύμφωνα με τα λεγόμενα ενός πατέρα που λατρεύει το παιδί του, ενός πατέρα που προσπαθεί να το κάνει να δει τον κόσμο μέσα από τα δικά του μάτια, κλείνοντας την πόρτα μια για πάντα στην παιδικότητά του.

Σαλώμη: Το διαμάντι του Ρομαντισμού

Flatland, η Επιπεδοχώρα ή αλλιώς: Κοιτάζοντας πέρα από τα Όρια

Μια βαλίτσα με φωτογραφίες πολαρόιντ κοριτσιών που έχουν εξαφανιστεί αποτελεί το πρώτο κομμάτι από το παζλ που έχει συνθέσει η επιτυχημένη συγγραφέας Lone Theils.

Ο Luigi Bartolini, με μεγάλη μαεστρία, συνθέτει ένα κινηματογραφικό σκηνικό, καθώς ο ήρωάς του περιπλανιέται στα σοκάκια της μεταπολεμικής Ρώμης ψάχνοντας το κλεμμένο του ποδήλατο.

Η «Σωφρονιστική Αποικία» γράφεται ολιγόμηνα στα 1914 εκ παραλλήλου με την «Δίκη» -και ως εκ τούτου ανταλλάσσει χαιρετισμό μαζί της στις τροχιές διερεύνησης των θεματικών του νόμου, της ενοχής και της ποινής εντός του πλέγματος της δικαιοσύνης- για να δει το καθυστερημένο και επιφυλακτικό φως του «τυπωθήτω» πέντε χρόνια αργότερα κατόπιν μιας αποτυχημένης δημόσιας ανάγνωσης στο Μόναχο στα 1916, φορτισμένης με αντιδράσεις ακραίας απαρέσκειας από την πλευρά του κοινού.

Το «Γκόλεμ» θα μπορούσε να είναι μια αστυνομική ιστορία· έχει όλα τα απαραίτητα συστατικά που θα το κατέτασσαν σε αυτήν την κατηγορία : το μυστήριο μιας δολοφονίας, τον πρώην σύζυγο του θύματος, διάσημο σκακιστή, που γίνεται φυγάς πριν η αστυνομία προλάβει καν να τον κατηγορήσει για το οτιδήποτε, μία γοητευτική και ικανότατη αστυνομικό που αναλαμβάνει να τον εντοπίσει και να δώσει λύση στην υπόθεση. Κρατώντας αυτές τις συντεταγμένες, θα μπορούσε να πρόκειται φαινομενικά για οποιαδήποτε αστυνομική ιστορία μιας κοινότοπης γραμμικότητας. Θα μπορούσε, αν ο συγγραφέας της ήταν κάποιος άλλος κι όχι ο Pierre Assouline.

Πόσες φορές σαν μικρά παιδιά όταν δεν μας άρεσε ο τρόπος που εξελισσόταν μια κατάσταση που μας αφορούσε, δεν αλλάζαμε την έκβαση στο μυαλό μας με τρόπο που να φαινόταν σαν να ήταν όλα με το μέρος μας, σαν να νικούσαμε στο τέλος εμείς...;

8 Ιουνίου 1870. Η ώρα πλησίαζε μεσάνυχτα και ο Charles Dickens καθόταν στην αγαπημένη του κουνιστή πολυθρόνα γράφοντας το μυθιστόρημά του “The mystery of Edwin Drood“. Το υπόλοιπο δωμάτιο ήταν βυθισμένο στο σκοτάδι. Μόλις το ρολόι στον τοίχο σήμανε δώδεκα, οι χτύποι του ακούστηκαν παράξενα δυνατοί μέσα στην ησυχία που επικρατούσε. Έκλεισε το τετράδιό του κι ανασήκωσε το κεφάλι του.

Με δυο λόγια, το «Περί οράσεως και χρωμάτων» του Arthur Schopenhauer [1788-1860] είναι μια επιστημονικών και φιλοσοφικών αξιώσεων μονογραφία γραμμένη απ’ τον αγαπημένο «χολερικό» φιλόσοφο των σαρκαστικών αφορισμών και των διεισδυτικών αποφθεγμάτων, η οποία μαρτυρεί τη συστηματική συγκρότηση της σκέψης και το εύρος των ενδιαφερόντων του.

«Αναρωτηθήκατε ποτέ αν η κακιά μάγισσα δεν ήταν στα αλήθεια κακιά; Αν απλά η αγάπη της ήταν τόσο μεγάλη που δεν μπορούσε να τη διαχειριστεί, κι έμεινε για πάντα εγκλωβισμένη κοιτώντας μέσα από την τρύπα της αγάπης μην ξέροντας τι να κάνει;» Andres Barba.

Από τη μακρινή Ισλανδία των ψαροκάικων, του Halldór Laxness και της Björk (ποιος άραγε γνωρίζει περισσότερα για αυτόν τον «βράχο στη μέση του ωκεανού» όπως τον αποκαλεί ο ίδιος ο συγγραφέας;) μας έρχεται ένα σπουδαίο, πολυεπίπεδο, φιλόδοξο βιβλίο που ο παράξενος δυϊσμός του αποτελεί και τη μεγαλύτερη γοητεία του.

Με όχημα την ιστορία του Πέτρου και της Βασιλικής, ο Κωνσταντίνος Τζαμιώτης στο 8ο βιβλίο του κάνει μια ενδιαφέρουσα εξερεύνηση στις αγωνίες, τα ερωτήματα και την ίδια την γλώσσα του έρωτα, αποδεικνύοντας πως το ερωτικό μυθιστόρημα σήμερα μπορεί να είναι μεστό, προοδευτικό, καίριο και ταυτόχρονα λογοτεχνικό.

«Όλες οι ευτυχισμένες οικογένειες μοιάζουν μεταξύ τους. Κάθε δυστυχισμένη οικογένεια, όμως, είναι δυστυχισμένη με το δικό της τρόπο» έγραψε ο Tolstoy ως εισαγωγική φράση στην «Άννα Καρένινα». Κάπως έτσι είναι τα πράγματα και με την οικογένεια που περιγράφει ο Δημήτρης Στεφανάκης στο πρόσφατο μυθιστόρημά του «Ευτυχισμένες οικογένειες». Τα μέλη της φαίνεται να τα διαθέτουν όλα: δύναμη, χρήματα, ευκαιρίες, ιστορία. Κι όμως, ο καθένας από αυτούς ταλανίζεται ανολοκλήρωτος και δυσαρεστημένος, ψάχνοντας συνεχώς κάτι που θα τον φέρει πιο κοντά στην πολυπόθητη ευτυχία.

«Παρακαλώ, κάντε μια λίστα με τα σημαντικότερα πράγματα στη ζωή σας». Άραγε πόσοι μπορούμε να απαντήσουμε ειλικρινά σε αυτή την ερώτηση; Ή μάλλον, πόσοι γνωρίζουμε την απάντηση σε αυτή την ερώτηση;

Με όχημα μια ξεχασμένη πόλη της Ουγγαρίας που βυθίζεται στην σήψη και την παρακμή, ένας συγγραφέας αναμετράται με βαθιές και οικουμενικές αγωνίες για την ανθρώπινη κατάσταση. Πληθωρικός στα θέματά του και ακόμα πιο πληθωρικός στην ιδιαίτερη, ασταμάτητη πρόζα του, ο Laszlo Krasznahorkai συνθέτει ένα απαιτητικό αριστούργημα που απορροφά και υπνωτίζει το αναγνωστικό κοινό του.

Ο πολυγραφότατος και βραβευμένος Δημήτρης Νόλλας ολοκληρώνει την τριλογία του «Δύσκολα χρόνια» με το βιβλίο «Ο κήπος στις φλόγες» (προηγήθηκαν το «Ταξίδι στην Ελλάδα» και το «Μάρμαρα στη μέση») επιμένοντας σε θέματα στα οποία σταθερά επανέρχεται: τη μετανάστευση, τη δύσκολη επιβίωση σε έναν σκληρό κόσμο και την ελληνική ταυτότητα, όπως αυτή διαμορφώνεται μέσα στην οικονομική κρίση των τελευταίων χρόνων.

Μετά την επιτυχία του «Ο εκατοντάχρονος που πήδηξε από το παράθυρο και εξαφανίστηκε» και την «Αναλφάβητη που ήξερε να μετράει», το νέο βιβλίο του Jonas Jonasson «Ο Άντερς ο φονιάς και οι φίλοι του» είναι εδώ για τους βιβλιόφιλους θαυμαστές του συγγραφέα που το περίμεναν πώς και πώς.

Ούτις: τα φυσικά και μετά τα φυσικά

Λένε ότι το νερό στο όνειρο σημαίνει ζωή. Μόνο που στο ποτάμι που πολλοί ονομάζουν Κολυμβήθρα των Πνιγμών, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Λένε ότι το νερό στο όνειρο σημαίνει ζωή. Μόνο που στο ποτάμι που πολλοί ονομάζουν Κολυμβήθρα των Πνιγμών, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. 

Οι άνθρωποι δεν γεννιούνται με το μίσος μέσα τους. Μαθαίνουν να μισούν, όπως μαθαίνουν και να αγαπούν. Αγάπη και μίσος, δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος. Μία λεπτή διαχωριστική γραμμή μεταξύ τους, που –αν την περάσεις– να είσαι σίγουρος πως ή θα ζήσεις την απόλυτη ευτυχία ή θα σε ρουφήξει η επιθυμία να βλάψεις τον άλλον, και όσο πιο πολύ αυτό διαρκεί τόσο περισσότερο θα σε κυριεύει το αίσθημα του ανικανοποίητου.

Μυθ-ιστορίες από έναν Οκτώβρη, σε ένα κόσμο που παραμένει συγκλονισμένος.

Τζαμάικα. Ήλιος, ζέστη, καλοκαίρι, θάλασσα, χαρά, διασκέδαση, ξεγνοιασιά, ζωή, βροχή, κρύο, χειμώνας, βάλτοι, λάσπες, λύπη, στεναχώρια, πνιγμοί, θάνατος...

Τι σχέση μπορεί να έχει ένα λογοτεχνικό έργο όπως “Το μάτι” του Vladimir Nabokov με την Κβαντική Φυσική; Φαινομενικά, καμία. Κι όμως, το σύντομο μυθιστόρημα του Ρώσου master έχει μεγάλη σχέση, καθώς μπορεί να θεωρηθεί μια λογοτεχνική απεικόνιση του πασίγνωστου νοητικού πειράματος της γάτας του Schrödinger. Στο σενάριο του πειράματος που επινόησε το 1935 ο Αυστριακός φυσικός Erwin Schrödinger παρουσιάζεται μία γάτα μέσα σε ένα κουτί. Σύμφωνα με την κβαντική θεωρία, η γάτα μπορεί να είναι ταυτόχρονα και ζωντανή και νεκρή, με την κατάστασή της να συνδέεται με ένα προηγούμενο τυχαίο γεγονός. Στο μυθιστόρημα του Nabokov, το τυχαίο γεγονός είναι η απόπειρα αυτοκτονίας του αφηγητή και ο ίδιος ο αφηγητής, η γάτα. 

Η ιστορία ενός σούπερ μάρκετ του Δημήτρη Σωτάκη είναι ένα μυθιστόρημα παρωδία, που αντικατοπτρίζει –με τον πλέον αλληγορικό τρόπο– τη μύχια επιθυμία κάθε ανθρώπου για οικονομική ευμάρεια και κοινωνική καταξίωση. Ένα συμβολικό βιβλίο για το κυνήγι της επίπλαστης ευτυχίας, για τον εγκλωβισμό του ανθρώπου στον μικρόκοσμο που επιβάλλει η τεχνολογία και ο σύγχρονος τρόπος ζωής, στερώντας του την ελευθερία να εκφράσει τα «προσωπικά θέλω» και να εκπληρώσει τα όνειρά του.

Πριν ο Ρικ Ντέκαρντ πάρει την μορφή του Harrison Ford και πριν το «Ηλεκτρικό Πρόβατο» γίνει “Blade Runner”, ο μετρ της επιστημονικής φαντασίας Philip K. Dick υπογράφει ένα βαθύ, υπαρξιακό και πολυσύνθετο φουτουρουστικό νουάρ. Εκεί, ο ήρωάς του θα εξερευνήσει τα πολύ λεπτά σύνορα ανάμεσα στην ηλεκτρική και την κανονική ζωή. 

Ένα πρωτότυπο και εμπνευσμένο εξώφυλλο διακοσμεί ένα βιβλίο που στάζει μέλι. Μία γλυκόπικρη ιστορία, με τις ανάγλυφες μέλισσες να δείχνουν το δηλητηριώδες κεντρί τους και να καθοδηγούνται -κατά έναν ανεξήγητο τρόπο- από την «κυρά τους» Μαρουσώ, για να εκδικηθούν εκείνους που της άρπαξαν ό,τι πολυτιμότερο είχε στη ζωή της και στέγνωσαν την καρδιά της από καλοσύνη και αγάπη. Μία εκδίκηση γλυκιά όπως το θαυματουργό νέκταρ που οι μέλισσες προσφέρουν στον άνθρωπο, το μέλι.

Η «νέα γυναίκα» και η ανατομία της καρδιάς από τον Guy de Maupassant.

Όπως το ερωτευμένο αίμα βάφει κατακόκκινα τα εντελβάις, έτσι και οι πολύτιμες κατακόκκινες πέτρες θα ασκούν μια μυστηριώδη δύναμη σε όποιον τις αγγίζει, κι έτσι θα ξεκινήσει μια παράνοια χωρίς τέλος και αρχή.

Το «Όταν θα δεις τη θάλασσα» είναι μία αριστουργηματική τοιχογραφία εποχής, με κεντρικό πυρήνα τον άνθρωπο και τις επιλογές του. Επιλογές απαλλαγμένες από καθωσπρεπισμό και στεγανοποιημένα πρότυπα, τα οποία απαγορεύουν την ελεύθερη έκφραση της προσωπικής βούλησης, ιδιαίτερα των γυναικών, που –ακόμη και στα τέλη του 19ου αιώνα, όπου τοποθετείται χρονικά το μυθιστόρημα– αντιμετωπίζονταν ως άβουλα πλάσματα, έρμαια των ιδεολογικών αντιλήψεων των αντρών. Ακόμη και τότε θεωρούταν ανορθόδοξο να έχει μια γυναίκα ρομαντικές ευαισθησίες και όνειρα, να καλλιεργεί τα χαρίσματά της, να εμπνέεται, να εκδηλώνεται πέρα από το επιτρεπτό και κοινωνικά αποδεκτό.

Στα άδυτα των φημισμένων χαμάμ της Ανατολής, ενσαρκώνεται ένας έρωτας παραμυθένιος. Ο εξαγνισμός του σώματος μέσα στα ατμόλουτρα θα δοκιμάσει την ψυχή της όμορφης αρχοντοπούλας με το όνομα Γέρση. Το πανέμορφο 16χρονο τότε κορίτσι θα πληρώσει το τίμημα της σκανδαλιάς της, δοκιμάζοντας μία φιλία χρόνων, που έχει σφραγιστεί με το ίδιο αίμα. Ένα παραμύθι εκτυλίσσεται, παίρνοντας λίγο από την αίγλη των παραμυθιών της Χαλιμάς. Έρωτας και ιστορία γίνονται ένα κουβάρι, όπου δεσπόζει ένα πολύβουο μελίσσι διαφορετικών φυλών∙ ένα κουβάρι από μυστικά, λουλουδένια χρώματα, μεθυστικές μυρωδιές, αρμύρα, αλλά και μαχαίρι, σφαγή, θάνατος.

Μια ιστορία (για την) στην Πετρούπολη

Ένα σπίτι φτιαγμένο από λάσπη, κοπριά, άχυρο, τρίχες, γάλα και αίμα. Ένα σπίτι που κρύβει μέσα του πόνο και τρομερά μυστικά. Κι ένα μικρό «θαύμα», που κινδυνεύει να χαθεί εξαιτίας της άγνοιας, της αδιαφορίας, της προκατάληψης και της δεισιδαιμονίας.

Είναι το βιβλίο της Shirley Jackson «Ζούσαμε πάντα σε ένα κάστρο» ένα κλασικό δείγμα γοτθικής λογοτεχνίας; Μέσα στην ιστορία του δεν υπάρχουν στοιχειωμένοι πύργοι ή κάστρα (παρά τον τίτλο που ίσως παραπέμπει σε μεσαιωνικό αφήγημα), υπάρχει όμως ένα μεγάλο αρχοντικό σπίτι που το έχει θερίσει το θανατικό και, σίγουρα, στις σκοτεινές γωνιές του παραμονεύουν τα φαντάσματα των αδικοχαμένων μελών μιας ολόκληρης οικογένειας. Μπορεί να μην εμφανίζονται ούτε να μιλάνε με κανέναν, αλλά –καθώς η πλοκή προχωρά– ο αναγνώστης νιώθει την παρουσία τους και το ερώτημα που μοιράζονται με τους ζωντανούς: ποιος ήταν αυτός που τους καταδίκασε να «περάσουν» στον άλλο κόσμο; 

Ένας αποτελεσματικός τρόπος για να απαλυνθούν ψυχικά τραύματα, που έχουν αποδεκατίσει κάθε κύτταρο του ανθρώπινου κορμιού, είναι να δοθεί το κίνητρο στον κάθε ένα από μας να εκφράσει τη μοναξιά της ψυχής του μέσω μιας μορφής τέχνης, η οποία θα τον βοηθήσει ν’ αποδράσει και θα λειτουργήσει ως κατασταλτικό της φουρτουνιασμένης ψυχής. «Φιλί στα μάτια» είναι ο τίτλος του έργου της διάσημης Ελληνίδας ζωγράφου Μάχης Βασταρδή. Φαινομενικά παράταιρος, κάνει τους θεατές να απορούν, αφού το ερωτικό φιλί στα χείλη ενός γοητευτικού ζευγαριού μοιάζει να τον αναιρεί. Από το ερωτικό σύμπλεγμα των δύο κορμιών, ο θεατής εύκολα αντιλαμβάνεται την «απαγόρευση» που επισκιάζει αυτή τη σχέση και τ’ ανομολόγητα μυστικά που ταλανίζουν το ερωτικό βλέμμα.

To 2012, o επιφανής Βαρκελωνέζος συγγραφέας Enrique Vila-Matas βρίσκεται προσκεκλημένος στην Documenta 13, στο Κάσελ της Γερμανίας. Αυτό που καλείται να κάνει είναι να λειτουργήσει ως ζώσα καλλιτεχνική εγκατάσταση, δηλαδή να περνάει τα πρωινά του σε μια γωνιά του κινεζικού εστιατορίου Τζένγκις Χαν γράφοντας, ως ζωντανό έκθεμα για τους επισκέπτες που θα μπορούσαν να δουν τα γραπτά του και να του κάνουν ερωτήσεις για τη συγγραφή. Η αρχική του αμφιβολία για το αν θα έπρεπε να ανταποκριθεί θετικά στην πρόσκληση κάμπτεται εύκολα - άλλωστε μιλάμε για την Documenta, ένα κορυφαίο καλλιτεχνικό γεγονός που λαμβάνει χώρα κάθε πέντε χρόνια και συγκεντρώνει τους πιο πρωτοποριακούς καλλιτέχνες ανά τον κόσμο και χιλιάδες επισκέπτες.

«Η ιστορία γράφεται από άντρες σε μικρά καμαράκια». Φρίζο ντε Βος, ο αγαπημένος φίλος. Φίλιπ ντε Βρις, ο αγαπημένος μαθητής. Και Γιόσιπ Μπρικ, ο καθηγητής.

«Ο Πάλμπερ Έλντριτς πήγε στον Πρόξιμα άνθρωπος και γύρισε θεός».