Ο κόσμος μέσα από τα μάτια ενός παιδιού μπορεί να αποκτήσει τρομακτικές διαστάσεις, μπορεί να διαστρεβλωθεί, σύμφωνα με τα λεγόμενα ενός πατέρα που λατρεύει το παιδί του, ενός πατέρα που προσπαθεί να το κάνει να δει τον κόσμο μέσα από τα δικά του μάτια, κλείνοντας την πόρτα μια για πάντα στην παιδικότητά του.

Σαλώμη: Το διαμάντι του Ρομαντισμού

Flatland, η Επιπεδοχώρα ή αλλιώς: Κοιτάζοντας πέρα από τα Όρια

Μια βαλίτσα με φωτογραφίες πολαρόιντ κοριτσιών που έχουν εξαφανιστεί αποτελεί το πρώτο κομμάτι από το παζλ που έχει συνθέσει η επιτυχημένη συγγραφέας Lone Theils.

Ο Luigi Bartolini, με μεγάλη μαεστρία, συνθέτει ένα κινηματογραφικό σκηνικό, καθώς ο ήρωάς του περιπλανιέται στα σοκάκια της μεταπολεμικής Ρώμης ψάχνοντας το κλεμμένο του ποδήλατο.

Η «Σωφρονιστική Αποικία» γράφεται ολιγόμηνα στα 1914 εκ παραλλήλου με την «Δίκη» -και ως εκ τούτου ανταλλάσσει χαιρετισμό μαζί της στις τροχιές διερεύνησης των θεματικών του νόμου, της ενοχής και της ποινής εντός του πλέγματος της δικαιοσύνης- για να δει το καθυστερημένο και επιφυλακτικό φως του «τυπωθήτω» πέντε χρόνια αργότερα κατόπιν μιας αποτυχημένης δημόσιας ανάγνωσης στο Μόναχο στα 1916, φορτισμένης με αντιδράσεις ακραίας απαρέσκειας από την πλευρά του κοινού.

Το «Γκόλεμ» θα μπορούσε να είναι μια αστυνομική ιστορία· έχει όλα τα απαραίτητα συστατικά που θα το κατέτασσαν σε αυτήν την κατηγορία : το μυστήριο μιας δολοφονίας, τον πρώην σύζυγο του θύματος, διάσημο σκακιστή, που γίνεται φυγάς πριν η αστυνομία προλάβει καν να τον κατηγορήσει για το οτιδήποτε, μία γοητευτική και ικανότατη αστυνομικό που αναλαμβάνει να τον εντοπίσει και να δώσει λύση στην υπόθεση. Κρατώντας αυτές τις συντεταγμένες, θα μπορούσε να πρόκειται φαινομενικά για οποιαδήποτε αστυνομική ιστορία μιας κοινότοπης γραμμικότητας. Θα μπορούσε, αν ο συγγραφέας της ήταν κάποιος άλλος κι όχι ο Pierre Assouline.

Πόσες φορές σαν μικρά παιδιά όταν δεν μας άρεσε ο τρόπος που εξελισσόταν μια κατάσταση που μας αφορούσε, δεν αλλάζαμε την έκβαση στο μυαλό μας με τρόπο που να φαινόταν σαν να ήταν όλα με το μέρος μας, σαν να νικούσαμε στο τέλος εμείς...;

8 Ιουνίου 1870. Η ώρα πλησίαζε μεσάνυχτα και ο Charles Dickens καθόταν στην αγαπημένη του κουνιστή πολυθρόνα γράφοντας το μυθιστόρημά του “The mystery of Edwin Drood“. Το υπόλοιπο δωμάτιο ήταν βυθισμένο στο σκοτάδι. Μόλις το ρολόι στον τοίχο σήμανε δώδεκα, οι χτύποι του ακούστηκαν παράξενα δυνατοί μέσα στην ησυχία που επικρατούσε. Έκλεισε το τετράδιό του κι ανασήκωσε το κεφάλι του.

Με δυο λόγια, το «Περί οράσεως και χρωμάτων» του Arthur Schopenhauer [1788-1860] είναι μια επιστημονικών και φιλοσοφικών αξιώσεων μονογραφία γραμμένη απ’ τον αγαπημένο «χολερικό» φιλόσοφο των σαρκαστικών αφορισμών και των διεισδυτικών αποφθεγμάτων, η οποία μαρτυρεί τη συστηματική συγκρότηση της σκέψης και το εύρος των ενδιαφερόντων του.

«Αναρωτηθήκατε ποτέ αν η κακιά μάγισσα δεν ήταν στα αλήθεια κακιά; Αν απλά η αγάπη της ήταν τόσο μεγάλη που δεν μπορούσε να τη διαχειριστεί, κι έμεινε για πάντα εγκλωβισμένη κοιτώντας μέσα από την τρύπα της αγάπης μην ξέροντας τι να κάνει;» Andres Barba.

Από τη μακρινή Ισλανδία των ψαροκάικων, του Halldór Laxness και της Björk (ποιος άραγε γνωρίζει περισσότερα για αυτόν τον «βράχο στη μέση του ωκεανού» όπως τον αποκαλεί ο ίδιος ο συγγραφέας;) μας έρχεται ένα σπουδαίο, πολυεπίπεδο, φιλόδοξο βιβλίο που ο παράξενος δυϊσμός του αποτελεί και τη μεγαλύτερη γοητεία του.

Με όχημα την ιστορία του Πέτρου και της Βασιλικής, ο Κωνσταντίνος Τζαμιώτης στο 8ο βιβλίο του κάνει μια ενδιαφέρουσα εξερεύνηση στις αγωνίες, τα ερωτήματα και την ίδια την γλώσσα του έρωτα, αποδεικνύοντας πως το ερωτικό μυθιστόρημα σήμερα μπορεί να είναι μεστό, προοδευτικό, καίριο και ταυτόχρονα λογοτεχνικό.

«Όλες οι ευτυχισμένες οικογένειες μοιάζουν μεταξύ τους. Κάθε δυστυχισμένη οικογένεια, όμως, είναι δυστυχισμένη με το δικό της τρόπο» έγραψε ο Tolstoy ως εισαγωγική φράση στην «Άννα Καρένινα». Κάπως έτσι είναι τα πράγματα και με την οικογένεια που περιγράφει ο Δημήτρης Στεφανάκης στο πρόσφατο μυθιστόρημά του «Ευτυχισμένες οικογένειες». Τα μέλη της φαίνεται να τα διαθέτουν όλα: δύναμη, χρήματα, ευκαιρίες, ιστορία. Κι όμως, ο καθένας από αυτούς ταλανίζεται ανολοκλήρωτος και δυσαρεστημένος, ψάχνοντας συνεχώς κάτι που θα τον φέρει πιο κοντά στην πολυπόθητη ευτυχία.

«Παρακαλώ, κάντε μια λίστα με τα σημαντικότερα πράγματα στη ζωή σας». Άραγε πόσοι μπορούμε να απαντήσουμε ειλικρινά σε αυτή την ερώτηση; Ή μάλλον, πόσοι γνωρίζουμε την απάντηση σε αυτή την ερώτηση;

Με όχημα μια ξεχασμένη πόλη της Ουγγαρίας που βυθίζεται στην σήψη και την παρακμή, ένας συγγραφέας αναμετράται με βαθιές και οικουμενικές αγωνίες για την ανθρώπινη κατάσταση. Πληθωρικός στα θέματά του και ακόμα πιο πληθωρικός στην ιδιαίτερη, ασταμάτητη πρόζα του, ο Laszlo Krasznahorkai συνθέτει ένα απαιτητικό αριστούργημα που απορροφά και υπνωτίζει το αναγνωστικό κοινό του.

Ο πολυγραφότατος και βραβευμένος Δημήτρης Νόλλας ολοκληρώνει την τριλογία του «Δύσκολα χρόνια» με το βιβλίο «Ο κήπος στις φλόγες» (προηγήθηκαν το «Ταξίδι στην Ελλάδα» και το «Μάρμαρα στη μέση») επιμένοντας σε θέματα στα οποία σταθερά επανέρχεται: τη μετανάστευση, τη δύσκολη επιβίωση σε έναν σκληρό κόσμο και την ελληνική ταυτότητα, όπως αυτή διαμορφώνεται μέσα στην οικονομική κρίση των τελευταίων χρόνων.

Μετά την επιτυχία του «Ο εκατοντάχρονος που πήδηξε από το παράθυρο και εξαφανίστηκε» και την «Αναλφάβητη που ήξερε να μετράει», το νέο βιβλίο του Jonas Jonasson «Ο Άντερς ο φονιάς και οι φίλοι του» είναι εδώ για τους βιβλιόφιλους θαυμαστές του συγγραφέα που το περίμεναν πώς και πώς.

Ούτις: τα φυσικά και μετά τα φυσικά

Λένε ότι το νερό στο όνειρο σημαίνει ζωή. Μόνο που στο ποτάμι που πολλοί ονομάζουν Κολυμβήθρα των Πνιγμών, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Λένε ότι το νερό στο όνειρο σημαίνει ζωή. Μόνο που στο ποτάμι που πολλοί ονομάζουν Κολυμβήθρα των Πνιγμών, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. 

Οι άνθρωποι δεν γεννιούνται με το μίσος μέσα τους. Μαθαίνουν να μισούν, όπως μαθαίνουν και να αγαπούν. Αγάπη και μίσος, δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος. Μία λεπτή διαχωριστική γραμμή μεταξύ τους, που –αν την περάσεις– να είσαι σίγουρος πως ή θα ζήσεις την απόλυτη ευτυχία ή θα σε ρουφήξει η επιθυμία να βλάψεις τον άλλον, και όσο πιο πολύ αυτό διαρκεί τόσο περισσότερο θα σε κυριεύει το αίσθημα του ανικανοποίητου.

Μυθ-ιστορίες από έναν Οκτώβρη, σε ένα κόσμο που παραμένει συγκλονισμένος.

Τζαμάικα. Ήλιος, ζέστη, καλοκαίρι, θάλασσα, χαρά, διασκέδαση, ξεγνοιασιά, ζωή, βροχή, κρύο, χειμώνας, βάλτοι, λάσπες, λύπη, στεναχώρια, πνιγμοί, θάνατος...

Τι σχέση μπορεί να έχει ένα λογοτεχνικό έργο όπως “Το μάτι” του Vladimir Nabokov με την Κβαντική Φυσική; Φαινομενικά, καμία. Κι όμως, το σύντομο μυθιστόρημα του Ρώσου master έχει μεγάλη σχέση, καθώς μπορεί να θεωρηθεί μια λογοτεχνική απεικόνιση του πασίγνωστου νοητικού πειράματος της γάτας του Schrödinger. Στο σενάριο του πειράματος που επινόησε το 1935 ο Αυστριακός φυσικός Erwin Schrödinger παρουσιάζεται μία γάτα μέσα σε ένα κουτί. Σύμφωνα με την κβαντική θεωρία, η γάτα μπορεί να είναι ταυτόχρονα και ζωντανή και νεκρή, με την κατάστασή της να συνδέεται με ένα προηγούμενο τυχαίο γεγονός. Στο μυθιστόρημα του Nabokov, το τυχαίο γεγονός είναι η απόπειρα αυτοκτονίας του αφηγητή και ο ίδιος ο αφηγητής, η γάτα. 

Η ιστορία ενός σούπερ μάρκετ του Δημήτρη Σωτάκη είναι ένα μυθιστόρημα παρωδία, που αντικατοπτρίζει –με τον πλέον αλληγορικό τρόπο– τη μύχια επιθυμία κάθε ανθρώπου για οικονομική ευμάρεια και κοινωνική καταξίωση. Ένα συμβολικό βιβλίο για το κυνήγι της επίπλαστης ευτυχίας, για τον εγκλωβισμό του ανθρώπου στον μικρόκοσμο που επιβάλλει η τεχνολογία και ο σύγχρονος τρόπος ζωής, στερώντας του την ελευθερία να εκφράσει τα «προσωπικά θέλω» και να εκπληρώσει τα όνειρά του.

Πριν ο Ρικ Ντέκαρντ πάρει την μορφή του Harrison Ford και πριν το «Ηλεκτρικό Πρόβατο» γίνει “Blade Runner”, ο μετρ της επιστημονικής φαντασίας Philip K. Dick υπογράφει ένα βαθύ, υπαρξιακό και πολυσύνθετο φουτουρουστικό νουάρ. Εκεί, ο ήρωάς του θα εξερευνήσει τα πολύ λεπτά σύνορα ανάμεσα στην ηλεκτρική και την κανονική ζωή. 

Ένα πρωτότυπο και εμπνευσμένο εξώφυλλο διακοσμεί ένα βιβλίο που στάζει μέλι. Μία γλυκόπικρη ιστορία, με τις ανάγλυφες μέλισσες να δείχνουν το δηλητηριώδες κεντρί τους και να καθοδηγούνται -κατά έναν ανεξήγητο τρόπο- από την «κυρά τους» Μαρουσώ, για να εκδικηθούν εκείνους που της άρπαξαν ό,τι πολυτιμότερο είχε στη ζωή της και στέγνωσαν την καρδιά της από καλοσύνη και αγάπη. Μία εκδίκηση γλυκιά όπως το θαυματουργό νέκταρ που οι μέλισσες προσφέρουν στον άνθρωπο, το μέλι.

Η «νέα γυναίκα» και η ανατομία της καρδιάς από τον Guy de Maupassant.

Όπως το ερωτευμένο αίμα βάφει κατακόκκινα τα εντελβάις, έτσι και οι πολύτιμες κατακόκκινες πέτρες θα ασκούν μια μυστηριώδη δύναμη σε όποιον τις αγγίζει, κι έτσι θα ξεκινήσει μια παράνοια χωρίς τέλος και αρχή.

Το «Όταν θα δεις τη θάλασσα» είναι μία αριστουργηματική τοιχογραφία εποχής, με κεντρικό πυρήνα τον άνθρωπο και τις επιλογές του. Επιλογές απαλλαγμένες από καθωσπρεπισμό και στεγανοποιημένα πρότυπα, τα οποία απαγορεύουν την ελεύθερη έκφραση της προσωπικής βούλησης, ιδιαίτερα των γυναικών, που –ακόμη και στα τέλη του 19ου αιώνα, όπου τοποθετείται χρονικά το μυθιστόρημα– αντιμετωπίζονταν ως άβουλα πλάσματα, έρμαια των ιδεολογικών αντιλήψεων των αντρών. Ακόμη και τότε θεωρούταν ανορθόδοξο να έχει μια γυναίκα ρομαντικές ευαισθησίες και όνειρα, να καλλιεργεί τα χαρίσματά της, να εμπνέεται, να εκδηλώνεται πέρα από το επιτρεπτό και κοινωνικά αποδεκτό.

Στα άδυτα των φημισμένων χαμάμ της Ανατολής, ενσαρκώνεται ένας έρωτας παραμυθένιος. Ο εξαγνισμός του σώματος μέσα στα ατμόλουτρα θα δοκιμάσει την ψυχή της όμορφης αρχοντοπούλας με το όνομα Γέρση. Το πανέμορφο 16χρονο τότε κορίτσι θα πληρώσει το τίμημα της σκανδαλιάς της, δοκιμάζοντας μία φιλία χρόνων, που έχει σφραγιστεί με το ίδιο αίμα. Ένα παραμύθι εκτυλίσσεται, παίρνοντας λίγο από την αίγλη των παραμυθιών της Χαλιμάς. Έρωτας και ιστορία γίνονται ένα κουβάρι, όπου δεσπόζει ένα πολύβουο μελίσσι διαφορετικών φυλών∙ ένα κουβάρι από μυστικά, λουλουδένια χρώματα, μεθυστικές μυρωδιές, αρμύρα, αλλά και μαχαίρι, σφαγή, θάνατος.

Μια ιστορία (για την) στην Πετρούπολη

Ένα σπίτι φτιαγμένο από λάσπη, κοπριά, άχυρο, τρίχες, γάλα και αίμα. Ένα σπίτι που κρύβει μέσα του πόνο και τρομερά μυστικά. Κι ένα μικρό «θαύμα», που κινδυνεύει να χαθεί εξαιτίας της άγνοιας, της αδιαφορίας, της προκατάληψης και της δεισιδαιμονίας.

Είναι το βιβλίο της Shirley Jackson «Ζούσαμε πάντα σε ένα κάστρο» ένα κλασικό δείγμα γοτθικής λογοτεχνίας; Μέσα στην ιστορία του δεν υπάρχουν στοιχειωμένοι πύργοι ή κάστρα (παρά τον τίτλο που ίσως παραπέμπει σε μεσαιωνικό αφήγημα), υπάρχει όμως ένα μεγάλο αρχοντικό σπίτι που το έχει θερίσει το θανατικό και, σίγουρα, στις σκοτεινές γωνιές του παραμονεύουν τα φαντάσματα των αδικοχαμένων μελών μιας ολόκληρης οικογένειας. Μπορεί να μην εμφανίζονται ούτε να μιλάνε με κανέναν, αλλά –καθώς η πλοκή προχωρά– ο αναγνώστης νιώθει την παρουσία τους και το ερώτημα που μοιράζονται με τους ζωντανούς: ποιος ήταν αυτός που τους καταδίκασε να «περάσουν» στον άλλο κόσμο; 

Ένας αποτελεσματικός τρόπος για να απαλυνθούν ψυχικά τραύματα, που έχουν αποδεκατίσει κάθε κύτταρο του ανθρώπινου κορμιού, είναι να δοθεί το κίνητρο στον κάθε ένα από μας να εκφράσει τη μοναξιά της ψυχής του μέσω μιας μορφής τέχνης, η οποία θα τον βοηθήσει ν’ αποδράσει και θα λειτουργήσει ως κατασταλτικό της φουρτουνιασμένης ψυχής. «Φιλί στα μάτια» είναι ο τίτλος του έργου της διάσημης Ελληνίδας ζωγράφου Μάχης Βασταρδή. Φαινομενικά παράταιρος, κάνει τους θεατές να απορούν, αφού το ερωτικό φιλί στα χείλη ενός γοητευτικού ζευγαριού μοιάζει να τον αναιρεί. Από το ερωτικό σύμπλεγμα των δύο κορμιών, ο θεατής εύκολα αντιλαμβάνεται την «απαγόρευση» που επισκιάζει αυτή τη σχέση και τ’ ανομολόγητα μυστικά που ταλανίζουν το ερωτικό βλέμμα.

To 2012, o επιφανής Βαρκελωνέζος συγγραφέας Enrique Vila-Matas βρίσκεται προσκεκλημένος στην Documenta 13, στο Κάσελ της Γερμανίας. Αυτό που καλείται να κάνει είναι να λειτουργήσει ως ζώσα καλλιτεχνική εγκατάσταση, δηλαδή να περνάει τα πρωινά του σε μια γωνιά του κινεζικού εστιατορίου Τζένγκις Χαν γράφοντας, ως ζωντανό έκθεμα για τους επισκέπτες που θα μπορούσαν να δουν τα γραπτά του και να του κάνουν ερωτήσεις για τη συγγραφή. Η αρχική του αμφιβολία για το αν θα έπρεπε να ανταποκριθεί θετικά στην πρόσκληση κάμπτεται εύκολα - άλλωστε μιλάμε για την Documenta, ένα κορυφαίο καλλιτεχνικό γεγονός που λαμβάνει χώρα κάθε πέντε χρόνια και συγκεντρώνει τους πιο πρωτοποριακούς καλλιτέχνες ανά τον κόσμο και χιλιάδες επισκέπτες.

«Η ιστορία γράφεται από άντρες σε μικρά καμαράκια». Φρίζο ντε Βος, ο αγαπημένος φίλος. Φίλιπ ντε Βρις, ο αγαπημένος μαθητής. Και Γιόσιπ Μπρικ, ο καθηγητής.

«Ο Πάλμπερ Έλντριτς πήγε στον Πρόξιμα άνθρωπος και γύρισε θεός».

«όλα τα δανεικά πάνω στη γη»: ζωής ανοικτοί λογαριασμοί από την Γεωργία Τριανταφυλλίδου

Ένα σύγχρονο νεανικό μυθιστόρημα, πηγή πλούσιων μηνυμάτων και προβληματισμών, καταδύεται στην εφηβική ψυχή, που βιώνει μία κατάσταση κατάθλιψης και παραίτησης από οποιαδήποτε σχολική και κοινωνική δραστηριότητα. Σχολικός εκφοβισμός, οικογενειακή ανισορροπία –απόρροια της οικονομικής κρίσης–, ενώ η ιδιαιτερότητα και η διαφορετική κοινωνική θέση γίνονται εργαλεία στα χέρια του κάθε υπερόπτη. Αντίθετα, μία πραγματικά ζεστή αγκαλιά, η αληθινή φιλία, η συγκατάβαση και η κατανόηση, είναι ικανά να απομακρύνουν το γκρίζο πέπλο της ψυχής, να αφυπνίσουν τα συναισθήματα, δημιουργώντας χώρο για τη χαρά και την αισιοδοξία.

Το Ινστιτούτο Ουόμπας βρίσκεται στη Νότια Ιντιάνα και είναι διαφορετικό από οποιοδήποτε άλλο ερευνητικό κέντρο. Εκεί, φιλοξενούνται παιδιά ηλικίας από έξι μηνών έως πέντε ετών, και μελετώνται οι γλωσσολογικές τους ικανότητες. Και εκεί, στο γραφείο της ιδιοφυΐας του ινστιτούτου, ανακαλύπτεται ένα πτώμα, κι εδώ αρχίζει η ιστορία μας.

Στο δεύτερο βιβλίο του Αμερικανού Antony Marra, που έγραψε επίσης τον «Αστερισμό ζωτικών φαινομένων», η μυθοπλασία διαγράφει έναν τέλειο κύκλο. Η ιστορία ξεκινά με έναν μοναχικό Ρώσο σε ένα ημιτελές τούνελ στο Λένινγκραντ: είναι ο λογοκριτής του σοβιετικού καθεστώτος που αποστολή του είναι να «σβήνει» από τις φωτογραφίες όσους «προδίδουν» το σοβιετικό ιδεώδες. Και η ιστορία τελειώνει επίσης με έναν μοναχικό Ρώσο σε ένα διαστημικό σκάφος κάπου στο μέλλον να ακούει μια κασέτα, απομεινάρι του μακρινού παρελθόντος, καθώς ταξιδεύει πέρα από το ηλιακό σύστημα. 

«Υπάρχουν δύο μορφές συμπόνιας. Η μία εκ των δύο, η συναισθηματική, παραπέμπει στην αγωνία της καρδιάς να απαλλαγεί όσο πιο γρήγορα γίνεται από την επίμονη συγκίνηση που την πνίγει μπρος στον πόνο του άλλου. Είναι δηλαδή ένας τρόπος άμυνας της καρδιάς να αλαφρώσει από τα ξένα βάσανα. Η άλλη της όψη είναι η δημιουργική συμπόνια, που ξέρει τι θέλει και διακρίνεται για την επιμονή της να φτάσει στο απόγειο της ανθρώπινης δύναμης». Stefan Zweig 

Συγγραφέας εν διωγμώ/ μυθιστόρημα εν κρυπτώ: η συνθήκη του κειμένου.

Δύο παράλληλες ιστορίες με πρωταγωνιστές δυο νεαρά παιδιά μέσα στη δίνη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου: η μία ξεκινά στο Παρίσι ενώ η άλλη σε μια πόλη της Γερμανίας. Ώσπου έρχεται η στιγμή που τα νήματα των δύο ιστοριών θα διασταυρωθούν απροσδόκητα με τον αριστοτεχνικό τρόπο του συγγραφέα, Antony Doerr.Το βιβλίο τιμήθηκε με Βραβείο Pulitzer και βραβείο Carnegie το 2015 και η κινηματογραφική του μεταφορά αναμένεται προσεχώς από την 20th Century Fox.

Ξεκινώντας την ανάγνωση του βιβλίου του Wolfgang Koeppen «Περιστέρια στη χλόη» είχα στο μυαλό μου τη φράση του Αμερικανού συγγραφέα και κριτικού Edmond Wilson: «Ποτέ δυο διαφορετικοί άνθρωποι δεν διαβάζουν το ίδιο βιβλίο». Είναι γνωστό πως οι προσωπικές αντιλήψεις, τα βιώματα ή οι προκαταλήψεις του κάθε αναγνώστη επηρεάζουν το πώς «βλέπει» το κάθε βιβλίο κι εγώ γνώριζα πως ξεκινούσα την ανάγνωση αρνητικά προκατειλημμένη. 

Παρουσιάζουμε την πρώτη ολοκληρωμένη στα ελληνικά, δίτομη έκδοση του έργου «Η κριτική της μεταφυσικής στη νεότερη σκέψη» του Παναγιώτη Κονδύλη [1943-1998] από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. Πρόκειται για έργο που κινείται στη διατομή της κοινωνικής ιστορίας, της γενικής ιστορίας των ιδεών και της νεότερης και σύγχρονης φιλοσοφίας, χαρακτηριζόμενο από αναλυτική ευκρίνεια, οξυδέρκεια και τη βέλτιστη θεωρητική εποπτεία του εκτενέστατου εμπειρικού υλικού.

«Είναι πολύ άσχημο να μην έχει κανείς μέλλον, είναι όμως κυριολεκτικά αφόρητο το να μην έχει παρελθόν». Ένα θέμα πρωτότυπο από τη μια, επώδυνο και σκληρό από την άλλη.

Σε μια παγωμένη Σουηδία, όταν το χιόνι πέφτει πυκνό και το τοπίο γίνεται ένας κρυστάλλινος κόσμος, αρκεί ένα δυνατό χτύπημα για να τον γκρεμίσει και να τον διαλύσει σε εκατομμύρια κομμάτια. Αρκεί ένας φόνος, και στη συνέχεια ένας δεύτερος, για να ταράξει την κοινωνία και την ηρεμία των πρωταγωνιστών.

Πώς θα ένιωθες αν έβλεπες όλη τη ζωή σου σε μικρογραφία; Αν κάποιος άλλος γνώριζε πριν από σένα τι πρόκειται να συμβεί και σου έστελνε τις απαντήσεις, πριν καν προλάβεις να διατυπώσεις τις ερωτήσεις σου; 

Δεν είναι τυχαίο που το μυθιστόρημα της Νεοϋορκέζας (μισής Χαβανέζας μισής Κορεάτισσας στην καταγωγή) Hanya Yanagihara έχει μαγέψει τόσο κριτικούς όσο και αναγνώστες σε όλον τον κόσμο. Είναι από τα βιβλία αυτά που σε αγγίζουν βαθιά και τα σκέφτεσαι για πολύ καιρό αφού ολοκληρώσεις την ανάγνωσή τους. Όσο το διαβάζεις ζεις μέσα στον απόλυτο διχασμό. Θέλεις να συνεχίσεις την ανάγνωση αλλά ταυτόχρονα δεν το αντέχεις. Θέλεις να κλάψεις πάνω από τις σελίδες του και την ίδια στιγμή πιάνεις τον εαυτό σου να χαμογελά ευχαριστημένος με τις ευκαιρίες που προσφέρει η ζωή ακόμα και στους πιο άτυχους. Αρρωσταίνεις με τη βία και την ωμότητα που βρίσκεις στις σελίδες του και ταυτόχρονα ανακαλύπτεις λόγους να πιστεύεις στην ανθρωπιά και την αγάπη. Νιώθεις να περνάς από τις φωτιές της κόλασης, αλλά στο τέλος βγαίνεις από μέσα του σαν να έχεις ξεπλυθεί από το φως του κόσμου, κι ενώ μάλιστα δεν έχει happy end.

Ο δωδεκάχρονος Μισέλ Μαρίνι απολαμβάνει ροκ μουσική και ποδοσφαιράκι στα Παρισινά μπιστρό και παρατηρεί τον κόσμο μέσα από τη φωτογραφική του μηχανή. Στο μπιστρό «Balto» θα γνωρίσει μια παρέα ετερόκλητων ανθρώπων, πολιτικών προσφύγων της ΕΣΣΔ, που διατηρούν μια σκακιστική λέσχη, ιδιαίτερους κώδικες επικοινωνίας αλλά και σκοτεινά μυστικά. Από το 1959 έως τα μέσα του 1960, ο έφηβος Μισέλ θα αρχίσει να κατανοεί τον κόσμο και την θέση του σε αυτόν. Η ομορφιά αλλά και η ασχήμια των καιρών του θα τον καθορίσουν. 

Πριν από χρόνια, επιβιβαστήκαμε όλοι σε ένα μαγικό τρένο και ταξιδέψαμε στον φανταστικό κόσμο που δημιούργησε η J.K. Rowling. Σήμερα, 19 χρόνια μετά, η ταλαντούχα συγγραφέας, σε συνεργασία με δυο χαρισματικά ονόματα του χώρου, μας χαρίζει ένα ακόμα ταξίδι στη μαγεία.

Ένα ζευγάρι νεαρών ρεπόρτερ στο κατόπι ενός φερόμενου ως δολοφόνου Γάλλου φιλοσόφου, ανάμεσα σε σπάνια αφροδίσια νοσήματα, σωματικές παραμορφώσεις και τεχνολογικά φετίχ. Ο David Cronenberg αφήνει το μοντάζ και τις κινηματογραφικές εμμονές του, μόνο και μόνο για να τις αναπτύξει ακόμα πιο βαθιά και πλέρια στο χαρτί. Οι «Αναλωμένοι» (“Consumed”) του, καταναλώνουν και καταναλίσκονται ενώ προσπαθούν να ξαναβρούν την επαφή με το ίδιο τους το σώμα και την αγνή του αλήθεια. 

Μια ιστορία αγάπης, της πρώτης αγάπης δύο εφήβων, υπό τη σκιά της νόσου. Το βιβλίο του John Green, που έγινε το Νο1 bestseller των New York Times και μεταφέρθηκε τον Ιούνιο του 2014 στη μεγάλη οθόνη από τον σκηνοθέτη Josh Boone, έχει να δώσει πολλά. 

Όταν είμαστε παιδιά, μας αρέσει η περιπέτεια, η αναζήτηση, το μυστήριο και η φαντασία. Ψάχνουμε κόσμους μυθικούς, ακολουθώντας βήματα που είναι σημειωμένα πάνω σε χάρτες, για να ανακαλύψουμε παραμυθένιους θησαυρούς. Όταν μεγαλώνουμε και περνάμε στον ενήλικο πλέον κόσμο, η αναζήτηση αυτή δεν τελειώνει, αλλάζει όμως μορφή. Αναζητάμε πια την ευτυχία, την αγάπη, το κομμάτι του εαυτού μας που νιώθουμε πως λείπει· αναζητάμε την προσωπική μας αλήθεια, το νόημα της ζωής… της δικής μας ζωής.

Η ζωή δεν τελειώνει… ώσπου να τελειώσει.

Έρωτας, φιλίες, πάθη, όνειρα, καθημερινότητα, μνήμες, μνημόνια, χρέη, ανεργία, πολιτική – ζωή, όπως είναι. Μουσική, ποίηση, (αντι) ήρωες και (αντι) ηρωίδες, στιγμιότυπα - λογοτεχνία, όπως μπορεί να τρυπώσει, να διεισδύσει, να στοχαστεί, να φιλοσοφήσει, να βρει την αρχή στο κουβάρι και να αρχίσει να ξηλώνει. Κυρίως, να αντιστέκεται. Το «Μπλουζ της ανεργίας» είναι το πιο τρυφερό, ειλικρινές και βαθύ βιβλίο για τα χρόνια της κρίσης. Ριζωμένο εντός τους (2008 έως 2015) αλλά απλώνοντας τα κλαδιά του σε κάθε πιθανό χωροχρόνο. 

Μια ιστορία οργανωμένη σε μπλουζ κομμάτια, στη Νέα Ορλεάνη την εποχή της δολοφονίας του JFK και των μεγάλων ομιλιών του Martin Luther King. Μια ιστορία εκδίκησης και ταυτόχρονα αγάπης, ενηλικίωσης και ταυτόχρονα επιστροφής στα παιδικά όνειρα. Η ιστορία της Ζόλα, που ήθελε να γίνει η επόμενη Etta James και μιας παρέας αντρών που την ενώνει ένα ένοχο μυστικό.

O Alejandro Zambra (Σαντιάγο, 1975) γνωστός στην Ελλάδα από το πρώτο του μυθιστόρημα «Μπονσάι» (Πατάκης, 2007) θεωρείται το νέο αστέρι της χιλιανής λογοτεχνίας και το τελευταίο του μυθιστόρημα, «Τρόποι να γυρίζεις σπίτι», μάλλον δικαιολογεί τον ενθουσιασμό που έχει προκληθεί γύρω από το όνομά του. 

Σύμφωνα με τον Σαίξπηρ, oι πρωταγωνιστές της ιστορίας του έζησαν στα αλήθεια τα γεγονότα της καλοκαιρινής βραδιάς, όμως τους φάνηκαν τόσο εξωπραγματικά που πίστεψαν ότι ήταν όνειρο.

Η πρώτη ιστορία του ιδιωτικού ντετέκτιβ Σμόκι Ντάλτον τον φέρνει στην καρδιά των ταραχώδων γεγονότων του Μέμφις την άνοιξη του 1968 που οδήγησαν στη δολοφονία του Martin Luther King (μτφ. Μάρτιν Λούθερ Κινγκ). Παρά το γεγονός ότι η προστασία του ηγέτη της μαύρης κοινότητας είναι και δική του ευθύνη, μια παράξενη υπόθεση θα τον οδηγήσει να σκάψει το τραυματικό παρελθόν του.

Θεοί, ημίθεοι, κουμπάροι και μπατζανάκηδές τους με όλα τα παρελκόμενα και με πολύ χιούμορ κάνουν την εμφάνισή τους στο βιβλίο του Κορτώ, «Νεοελληνική μυθολογία».

Είναι δύσκολο να προσπαθείς να μιλήσεις για το έργο κάποιου με τόσο μεγάλη επιρροή στη μεταπολεμική λογοτεχνία, όπως στην περίπτωση του Thomas Bernhard, τoυ Αυστριακού μυθιστοριογράφου, θεατρικού συγγραφέα και ποιητή που θεωρείται από τους σπουδαιότερους γερμανόφωνους συγγραφείς μετά το 1945. 

Ένας άντρας και μια γυναίκα συναντώνται συνέχεια στο ίδιο μέρος, την ίδια ώρα και κάθονται πάντα στις ίδιες θέσεις. Το μοτίβο της συνεδρίας αυτής επαναλαμβάνεται εδώ και περίπου δέκα χρόνια με αναλύτρια και αναλυόμενο να αλλάζουν καμιά φορά ρόλους σε μια πορεία σχεδόν θεατρική…

Γιατί να μας απασχολούν σήμερα τα όνειρα που έβλεπαν οι πολίτες της Γερμανίας στο Τρίτο Ράιχ; Δεν έχουν ειπωθεί ήδη άπειρα πράγματα, δεν έχουν αναλυθεί πια όλες οι πηγές, δεν αρκεί η πραγματικότητα εκείνης της περιόδου για να κατανοήσουμε τη φρίκη σε όλο της το εύρος; Χρειάζεται λοιπόν να καταφύγουμε και στον κόσμο των ονείρων; Αυτές είναι λίγες μόνο από τις απορίες που κατά πάσα πιθανότητα θα γεννηθούν στο μυαλό εκείνου που θα πιάσει στα χέρια του το βιβλίο «Τα όνειρα στο Τρίτο Ράιχ» της Charlotte Beradt. Μετά τις απορίες, θα γεννηθεί η περιέργεια. Τι μπορεί, πράγματι, να έβλεπαν στον ύπνο τους οι άνθρωποι εκείνοι που βρέθηκαν να ζουν κάτω από ένα ολοκληρωτικό καθεστώς; Πόσο βαθιά στο υποσυνείδητό τους κατάφερε να εισχωρήσει άραγε η εξουσία; Και, τέλος, θα προκύψει και η ερώτηση: «Χρειάζομαι γνώσεις ψυχολογίας για να καταλάβω τις προεκτάσεις αυτών των ονείρων;» Η απάντηση είναι «όχι».

Η μεγάλη παλίρροια έρχεται σιγανά και σκεπάζει τα ίχνη του κακού, πνίγοντας τα θύματά της. Μέχρι να αποτραβηχτεί πάλι και να αποκαλυφθεί το φρικιαστικό έγκλημα. Η δολοφονία μιας εγκύου. Την έθαψαν στην άμμο μέχρι τον λαιμό και την άφησαν να την πνίξει το κύμα, τη στιγμή που το μωρό της ήταν έτοιμο να γεννηθεί.

Τί ξέρουμε ότι παράγει η Σκανδιναβία; Ψάρια, προϊόντα τηλεπικοινωνιών, έπιπλα που συναρμολογείς μόνος σου, φθηνά αλλά όμορφα ρούχα... Ε λοιπόν, σε αυτήν τη λίστα θα ήταν λάθος να μην προσθέσουμε και τις εκδόσεις αστυνομικών μυθιστορημάτων. Πέρα μάλιστα από τα παλαιότερα και κραταιά ονόματα συγγραφέων, όπως ο Jo Nesbø, ο Stieg Larsson και η Camilla Läckberg με μεγάλες πωλήσεις και φανατικούς θαυμαστές σε όλον τον κόσμο, η σκανδιναβική αστυνομική λογοτεχνία ενισχύεται συνεχώς με νέο αίμα κι ο Νορβηγός Samuel Bjørk είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της ανανέωσης. 

Άραγε, αν μπορούσαμε να εισχωρήσουμε στο μυαλό ενός παρανοϊκού δολοφόνου, αν μπορούσαμε να χαθούμε στον λαβύρινθο των διεστραμμένων σκέψεών του και να βυθιστούμε στον σκοτεινό ωκεανό της ταραγμένης του ύπαρξης, τι μυστικά θα ανακαλύπταμε;

Ποια είναι τελικά η κα Elena Ferrante (Έλενα Φερράντε); Η συγγραφέας-μυστήριο που έχει συναρπάσει κοινό και βιβλιοκριτικούς σε όλον τον κόσμο ήταν απόλυτα σαφής προς τους Ιταλούς εκδότες της. Δεν ήταν διατεθειμένη να δίνει συνεντεύξεις (και όντως, έχει δώσει ελάχιστες, γραπτώς και μέσω των ίδιων των εκδοτών της) ούτε να ποζάρει για φωτογραφίες, ούτε να συμμετέχει σε προωθητικές ενέργειες για τα βιβλία της. Μέχρι σήμερα, κανείς δεν την έχει δει κι όσο οι φήμες φουντώνουν όλο και περισσότερο (είναι όντως γυναίκα; μήπως πρόκειται για συγγραφικό δίδυμο ή ομάδα συγγραφέων; πρόκειται για γνωστή ακαδημαϊκό;) η ίδια φαίνεται αποφασισμένη να παραμείνει στη σκιά του λογοτεχνικού της ψευδώνυμου και να αφήσει τα βιβλία της μόνο να «μιλάνε» εκ μέρους της.

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ τι θα συνέβαινε αν διαβάζατε μια ιστορία από δύο διαφορετικές πλευρές; Αν διαβάζατε το πρώτο μέρος μέσα από την πρωτοπρόσωπη αφήγηση του ήρωά της και το δεύτερο απλώς σαν ένας παρατηρητής; Πόσο θα ταυτιζόσασταν με την προσωπικότητα του πρωταγωνιστή στην πρώτη περίπτωση και πώς θα βλέπατε τα πράγματα στη δεύτερη; 

Η αλήθεια είναι ότι το αναγνωστικό κοινό έχει στρέψει το βλέμμα του στο τελευταίο βιβλίο του Τζόναθαν Κόου, «Αριθμός 11» που κυκλοφόρησε πρόσφατα. Η αλήθεια είναι, επίσης, ότι έφτασε και στα δικά μου χέρια, μέσα από την ευγενική χορηγία μιας συναδέλφου του πολιτιστικού τμήματος της εφημερίδας και μάλιστα ως προέκδοση του κανονικού βιβλίου, ένα είδος ντραφτ. Τέλος, η αλήθεια είναι ότι είπα «όχι, δεν θα ασχοληθώ μαζί του τώρα», παρά τα όσα θετικά διαβάζω δεξιά και αριστερά, τύπου, «Ένας Κόου βγαλμένος απ' τα παλιά», «ο πιο πολιτικός Κόου των τελευταίων ετών» και άλλα τέτοια.

Στη Γαλλία του 2022, ο Φρανσουά, καθηγητής λογοτεχνίας στη Σορβόννη, ζει την τελματωμένη ζωή του. Σαρανταφεύγα, άθεος, απολιτίκ και αποστασιοποιημένος συναισθηματικά ακόμα κι από τους οικείους του (την εκάστοτε ερωμένη και την οικογένειά του) αναρωτιέται ποιο είναι το νόημα της ζωής του τρώγοντας γκουρμεδιές και πίνοντας καλό κρασί. Παράλληλα, τα μάτια του χαϊδεύουν τα ευειδή θηλυκά (κυρίως δε τις μαθήτριές του που γίνονται συχνά ερωμένες του) μελαγχολώντας προκαταβολικά για τα πηδήματα που θα του αρνηθεί η ζωή, όταν πλέον περάσει η μπογιά του. 

Η ποιητική συλλογή «Νεκρό φιλί» του Κώστα Γραμματικόπουλου, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Vakxikon το 2015, μας εκπλήσσει ευχάριστα και μας χαϊδεύει ανάλαφρα την ψυχή με την ιδιαίτερη λογοτεχνική πλαστικότητα και γλαφυρότητα του λόγου. Η συλλογή αναφέρεται στον έρωτα, τις εσωτερικές μας συγκρούσεις, την πολιτισμική και ανθρώπινη παρακμή που μαστίζει τις δυσχερείς περιόδους....

Ένα παγκόσμιο bestseller. Μια νουβέλα, που μας έρχεται από τη Νότια Κορέα με πρωταγωνίστρια μια μικρή κότα, αγγίζει το αναγνωστικό κοινό τονίζοντας το δικαίωμα στο όνειρο, τον σεβασμό στη διαφορετικότητα και την −τόσο σπάνια πια− ανιδιοτελή αγάπη.

Από μικρή μου άρεσαν τα μυστήρια. Έτσι, όταν πριν λίγο καιρό έπεσε το μάτι μου στο εξώφυλλο και τον τίτλο του συγκεκριμένου βιβλίου, αποφάσισα να το αγοράσω. Στη συνέχεια όμως διαπίστωσα, όπως θα καταλάβετε και εσείς παρακάτω, πως δεν πρόκειται για μια ιστορία μυστηρίου. Είναι κάτι άλλο, βαθύτερο.

Δύο παράλληλες ιστορίες. Η μία διαδραματίζεται μέσα στον ανυπόφορο καύσωνα της πόλης. Η άλλη, πολύ μακριά, σε ένα απομονωμένο στρατόπεδο. Ώσπου έρχεται η στιγμή που τα νήματα των δύο ιστοριών πλέκονται, οι δράσεις των ηρώων διασταυρώνονται και η αλήθεια αρχίζει να αποκαλύπτεται. Μια αλήθεια πολύ διαφορετική από αυτή που φαντάζονταν οι πρωταγωνιστές...

Φέτος είναι η επέτειος των 80 χρόνων απ' την έναρξη του Ισπανικού Εμφυλίου. Σ' ένα ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο, πρόκειται για τη σύρραξη που προηγήθηκε του Β' Παγκοσμίου Πολέμου μεταξύ των φασιστών-ναζιστών και των κομμουνιστών-φιλελεύθερων-αναρχικών-σοσιαλιστών, μια σύρραξη που έκλεισε τον κύκλο της με τον Ελληνικό Εμφύλιο που ολοκληρώθηκε το 1949. 

Και όμως, υπήρξε βιβλίο της ελληνικής λογοτεχνίας που ξεπέρασε σε πωλήσεις τα 10.000 αντίτυπα εν μέσω οικονομικής κρίσης. 

Ο Θεοχάρης Παπαδόπουλος είναι ένας ποιητής που έχει ήδη στο ενεργητικό του επτά ποιητικές συλλογές («Τα Παράταιρα» (1997), «Κραυγές» (Ιωλκός, 2009), «Πρόσωπα γνωστά», (ΡΕΩ, 2011), «Ερείπια» (ΡΕΩ, 2012), «Ξερόκλαδα» (ΡΕΩ, 2012), «Πρόγνωση καιρού» (vakxikon.gr, 2014). H πρόσφατη ποιητική του συλλογή με τίτλο «Έξυπνες βόμβες» που κυκλοφόρησε τον Φεβρουάριο από τις εκδόσεις Μανδραγόρας είναι μια πρωτότυπη παρέμβαση στον κόσμο της ποίησης, με 50 χαϊκού χωρίς τίτλο, αλλά με έντονα κοινωνικό, αφυπνιστικό και παράλληλα ρομαντικό και μεταφορικό χαρακτήρα. Όπως φαίνεται και από το όνομα της συλλογής, ο ποιητής υϊοθετεί μια κριτική άποψη για την κοινωνία, η οποία συχνά ενδύεται την οξύτητα και τη δραστικότητα μιας ρηξικέλευθης επίθεσης:

Πριν από περίπου έναν χρόνο τελείωνα την «Ρετροσπεκτίβα» του Αβραάμ Γεοσούα και χαιρόμουν που ανακάλυπτα έναν πραγματικά σπουδαίο συγγραφέα. Το αδιαμφισβήτητο ταλέντο του είχα πλέον την ευκαιρία να το διαπιστώσω και στα «Φιλικά Πυρά», τα οποία μου κράτησαν συντροφιά το τελευταίο διάστημα σαν ένα εξαιρετικό κρασί, που το πίνεις όσο γίνεται πιο αργά, προκειμένου να κρατήσει πιο πολύ.

Η Ξένια Καλογεροπούλου είναι το γλυκό –σχεδόν πάντα– ασπρόμαυρο κορίτσι των κινηματογραφικών μας αναμνήσεων. Συγγραφέας και σκηνοθέτης θεατρικών έργων, βρήκε απάγκιο για τον θρήνο της, γράφοντας ένα γράμμα στον αγαπημένο της Κωστή.

Στην Τουρκία του 1950. Όταν η επιρροή της εκκοσμικευμένης Δύσης δεν έχει αγγίξει ακόμη μεγάλο μέρος της Ανατολής, και τα αυστηρά έθιμα εξακολουθούν να εφαρμόζονται πιστά, ένας νεαρός επιχειρηματίας και γόνος γνωστής οικογένειας ερωτεύεται τη θελξικάρδια Φισούν, μακρινή εξ αγχιστείας συγγενή του, οικονομικά κατώτερη και μικρότερη σε ηλικία. 

Ο Γιώργος Ιωάννου αποτελεί μια ιδιάζουσα μορφή στη νεοελληνική λογοτεχνία. Τέκνο της σχολής της Θεσσαλονίκης (Ν. Γαβριήλ Πεντζίκης, Στέλιος Ξεφλούδας κ.α.) ακολούθησε έναν μοναδικό δρόμο έκφρασης που σε μεγάλο βαθμό βασίζεται στην εξωτερίκευση ενός εσωτερικού μονόλογου του δημιουργού. Με λίγα λόγια ήταν ακριβώς το αντίθετο απ' την ξακουστή γενιά του ‘30 που διακρίθηκε στο επονομαζόμενο, αστικό μυθιστόρημα. 

Ξεκινώντας να γράψω λίγες λέξεις για το “Vincent”, θεώρησα σωστό να αναζητήσω πληροφορίες για τη ζωή και το έργο του Vincent van Gogh. Έμαθα, λοιπόν, ότι η τέχνη του μεγάλου δημιουργού υπήρξε καταλυτική για τα μεταγενέστερα κινήματα του εξπρεσιονισμού, του φωβισμού (τι λέξη!), αλλά και εν γένει της αφηρημένης τέχνης. Ευτυχώς για όλους μας, όλα αυτά έχουν ελάχιστη σχέση με το κόμικ. Η ολλανδέζα δημιουργός διαθέτει στο έπακρο την ικανότητα των αληθινών καλλιτεχνών να δουλεύουν πάνω σε κάτι περίπλοκο και να το αποδίδουν, τελικά, ως κάτι απλό. Οπότε, ας το απολαύσουμε. 

Ο Paul Auster, μέχρι σήμερα, φαίνεται πως έζησε τις εποχές της ζωής του έντονα και κατά περιόδους ευτυχισμένα. Λίγο πριν τη βαρυχειμωνιά του προσωπικού του χειμώνα, αποφασίζει να μας διηγηθεί με τον μοναδικό του τρόπο τις πιο χαρακτηριστικές και σημαδιακές αναμνήσεις της ζωής του, έχοντας ως βάση, όχι τη σπουδαιότητά τους, αλλά τη θέση τους στη μνήμη του. 

Άντρας πολύτροπος και πολυμήχανος, ο Χαΐνης Δ. Αποστολάκης, αγαπημένος από το κοινό και τις μούσες, εισβάλλει δυναμικά στον κόσμο της λογοτεχνίας ως πρωτοεμφανιζόμενος συγγραφέας με το πρωτόλειό του να αποτελείται από δέκα αυτοτελείς διηγήσεις.

Ο ιεροκήρυκας είναι το δεύτερο βιβλίο από τη σειρά αστυνομικών μυθιστορημάτων της Σουηδής Camilla Lackberg. Πρωταγωνιστής στα βιβλία της είναι ο αστυνόμος Πάτρικ, που αναλαμβάνει να εξιχνιάσει κάποιο έγκλημα, συνήθως δολοφονίες, με τη βοήθεια της συντρόφου του, Έρικας, που αποτελεί αλληλένδετο κομμάτι της ζωής και της δουλειάς του. Η Έρικα είναι συγγραφέας, φύσει ανήσυχο πνεύμα, που «δεν τη χωράει ο τόπος». Από πολλούς κριτικούς, μάλιστα, θεωρείται το alter ego της Lackberg και εγώ δεν θα σχολιάσω το πόσο υπέροχη, συμπαθητική και δυναμική παρουσιάζεται στα βιβλία.

Ακούγοντας το όνομα Μαρξ, το μετείκασμα που ακολουθεί είναι η επιβλητική μορφή του πυκνά γενειοφόρου άντρα με το διαπεραστικό βλέμμα. Η εικόνα αυτή, συνήθως, είναι έντονα αποδοσμένη με κόκκινο χρώμα. Οι επόμενοι συνειρμοί που κάνουμε, ακούγοντας το όνομα αυτό, αφορούν τις έννοιες: σοσιαλισμός, κομμουνισμός, Το Κεφάλαιο και άλλες πολιτικά συνυφασμένες ιδέες. 

Η δρακοντιά, ή αλλιώς φιδόχορτο, είναι φυτό φαρμακευτικό και δηλητηριώδες, γνωστό από τους αρχαίους χρόνους για τις ιαματικές του ιδιότητες. Είναι επίσης η νέα συλλογή διηγημάτων του Στάθη Κοψαχείλη.

«Ήταν ως εάν ο συγγραφέας να είχε χρησιμοποιήσει, αντί για στυλό και λέξεις, τα νύχια του, για να χαράξει τα πράγματα στο χαρτί και στον φαντασιακό του αναγνώστη».

Αμερική, 1951 και ενώ ο πόλεμος στην Κορέα μαίνεται, ο Μαρκ Μέσνερ είναι έτοιμος να απογαλακτιστεί, να αποχωριστεί την οικογενειακή θαλπωρή και ασφάλεια για να φοιτήσει σ’ ένα πανεπιστήμιο που καθόλου τυχαία και τελείως στοχευμένα απέχει 14 ώρες από το πατρικό του.

«Μετά την έκρηξη όλα σκόρπισαν, τρύπησαν, μετατοπίστηκαν. Βγάζοντας ένα-ένα τα θραύσματα, έβαζα στη θέση τους κι από μια μικρή γάζα. Η γάζα αυτή είναι, ας πούμε, η σελίδα ενός μυθιστορήματος. Όταν γεμίσει κι αυτή αίμα, την αλλάζω».

«Γιατρέ, πιστεύετε στην ύπαρξη της ψυχής;» «Ναι». «Τότε πού είναι;» «Η ψυχή είναι ρήμα, κι όχι ουσιαστικό».

Ο Paul Auster, από τους πιο σημαντικούς Αμερικανούς συγγραφείς, μας εντυπωσιάζει πάντα με τον λογοτεχνικό λαβύρινθο που επιμελώς χτίζει σε κάθε του έργο.

Στην κρύπτη των Καπουτσίνων βρίσκεται θαμμένος ο αυτοκράτορας Φραγκίσκος Ιωσήφ, ο προτελευταίος των Αμβούργων. Μαζί του είναι θαμμένη και η Μοναρχία, η Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία.

Ακόμα μία λεμονάδα!

Ο Ίρβιν Γιάλομ στο «Ο Κήπος του Επίκουρου: Αφήνοντας πίσω τον τρόμο του θανάτου» αναφέρεται στο Αφυπνιστικό Γεγονός που μπορεί να συμβεί σ’ έναν άνθρωπο και το οποίο θα πυροδοτήσει τις δυνάμεις εκείνες που υπάρχουν μέσα του και που θα τον οδηγήσουν στο να πάρει τη ζωή αλλιώς. Ένα τέτοιο Γεγονός μπορεί να είναι ένας θάνατος, μια ασθένεια, στην περίπτωση του βιβλίου του Μερσιέ είναι μια παράξενη συνάντηση του ήρωα με μια γυναίκα. Το «Νυχτερινό Τρένο για τη Λισαβόνα» έκανα αρκετό καιρό να το τελειώσω και παράλληλα διάβαζα κι άλλα πράγματα, μόνο και μόνο γιατί στις σελίδες του επιστρέφεις ξανά και ξανά, διαβάζοντας δύο και τρεις φορές ολόκληρες σελίδες. Σε κάποια σημεία αγκομάχησα αλλά ξέρω πως δεν έφταιγε το βιβλίο αλλά εγώ που εκείνη την ώρα δεν είχα την πραγματική διάθεση να σκεφτώ την ουσία της σκέψης που αποτυπωνόταν μεν στα μάτια μου όχι όμως και στο μυαλό μου. 

Αυτό το βιβλίο εξιστορεί τον θρύλο ενός ανθρώπου. Τον θρύλο που έγινε μύθος. Και αφήνει τον αναγνώστη με μια πικρή γεύση στο στόμα για την κατασκευή των θρύλων. Για την πραγματική διάσταση των γεγονότων και της ίδιας της ιστορίας. Για τα όρια ανάμεσα στη μυθοπλασία και στην πραγματικότητα. 

«Αχ, Χριστέ μου, είμαι νευρωτικός…» Το είπε ψιθυριστά κι έπειτα χαμογέλασε, αναγνωρίζοντας πόσο ανελέητος ήταν με τον εαυτό του. Γιατί η στάση του δεν είχε να κάνει με νεύρωση, αλλά με ένα τρομακτικό κράμα ντροπαλότητας και ανασφαλειών που συσσωρεύονταν επί σαράντα εφτά χρόνια.