Ένα βιβλίο που μπορεί να προσφέρει μια διέξοδο στις σκοτεινές μας στιγμές, να μας θυμίσει τη φωτεινή πλευρά της ζωής και να μας κάνει να γελάσουμε με την ψυχή μας. Άλλωστε, λένε πως το γέλιο νικάει τον φόβο και την ανησυχία. Έτσι, λοιπόν, τουλάχιστον μέχρι να το διαβάσουμε ως το τέλος, θα είμαστε όλοι νικητές.

Στην εποχή που το αληθινό και το ψευδές συμμετέχουν επί ίσοις όροις στο παιχνίδι της πληροφόρησης, ακόμα και αν αμφισβητούσαμε τα πάντα, το μόνο πράγμα που δε μπορούμε να αμφισβητήσουμε είναι το παρελθόν μας: Σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό μας καθορίζει εφ όρου ζωής: «Τίνος είσαι εσύ;» Μια ερώτηση που τα λέει όλα. Διαλέγουμε τους φίλους αλλά όχι την οικογένειά μας, όχι τους προγόνους μας. Το γενεαλογικό δέντρο μας είναι ήδη βαθιά φυτρωμένο στη γη κι εμείς ένας απ’ τους καρπούς που κρέμονται χωρίς να το έχουμε επιλέξει στα κλαδιά του. Μπορούμε να ερμηνεύσουμε, να δεχτούμε ή να απορρίψουμε την ιστορία μας, δεν μπορούμε όμως να ξεριζώσουμε το δέντρο μας και να φυτέψουμε καινούριο. Σ’ αυτόν εδώ τον κόσμο τουλάχιστον.

Μια κοινωνία με το κακό συνήθειο του να παίρνει και να δίνει αψήφιστα απαξίωση αποκαλώντας ανθρώπους «Αλβανούς». Να τρέπει την καταγωγή σε ένα ανεξίτηλο στίγμα λες και προκλήθηκε από το πυρωμένο σίδερο της ξενοφοβίας. Και να πλαισιώνει τις ζωές των ανθρώπων αυτών με τις χείριστες δυνατές συνθήκες ενσωμάτωσης· είναι η κοινωνία του “Patriot”, που δεν είναι άγνωστη ή εξωτική αλλά μάλλον αυτή που απλώνεται ενώπιον μας με το πρώτο πρωινό ξεθηλύκωμα των περσίδων των παραθύρων.

Πιάνοντας στα χέρια μου το βιβλίο και διαβάζοντας -στην πραγματικότητα φυλλομετρώντας, γιατί χρειάστηκε να επανέλθω αμέσως- τις πρώτες σελίδες, κατάλαβα ότι μοιραίως δε θα το ολοκλήρωνα στο πρώτο κάθισμα. Ούτε στο δεύτερο. Στην πραγματικότητα, ανακάθισα, ξανακάθισα, ξεβολεύτηκα και τελικά ξεπήδησα από την θέση μου αρκετές φορές κατά την ανάγνωση. Προβληματισμένος, συγκλονισμένος και αισίως σοφότερος. Ένα βιβλίο που θέλει παίδεμα, εντατική υπογράμμιση –σχεδόν σε καθετί-, φωναχτές αναγνώσεις ώστε να χωνευτεί το περιεχόμενο και μπόλικες παύσεις για να ρουφήξεις το τι έχει διαμειφθεί προτού ξαναβυθιστείς.

Το «Κβάντι» του Μίνωα Ευσταθιάδη (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος) είναι ένα αστυνομικό μυθιστόρημα που παρακολουθεί μια μυστήρια υπόθεση, η οποία εκτυλίσσεται σε διάφορα κράτη -από τη Γαλλία στην Ελλάδα μεταφερόμαστε στην Αφρική, για να επιστρέψουμε στο τέλος πάλι στη Γαλλία-, και αναπτύσσεται γύρω από ζητήματα που αφορούν το χώρο της τέχνης, τα διεθνή κυκλώματα, αλλά και πολύ προσωπικές και οικογενειακές ιστορίες.

Μετά την επιτυχία που γνώρισε το πρώτο της μυθιστόρημα, η «Ξηρασία», η Jane Harper επέστρεψε με το «Άγρια φύση» και πρωταγωνιστή τον αστυνόμο Άρον Φαλκ. Ένα καταιγιστικό θρίλερ που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε μετάφραση της Χίλντας Παπαδημητρίου.

Μάρτιος του 1937. Ενώ ο ισπανικός εμφύλιος συνεχίζει την τραγική πορεία του, μια αποστολή φέρνει τον Λορένθο Φαλκό στην Ταγγέρη, πολυτάραχο σταυροδρόμι κατασκόπων, μαύρης αγοράς και συνωμοσιών, με εντολή να πείσει τον καπετάνιο ενός πλοίου φορτωμένου με χρυσάφι από την Τράπεζα της Ισπανίας να αλλάξει πλευρά. Η πληροφορία πως στο πλοίο επιβαίνει η Εύα, της οποίας τη ζωή έχει σώσει ήδη μια φορά, κάνει την αποστολή του ακόμη δυσκολότερη. Εθνικοί, δημοκρατικοί και Σοβιετικοί κατάσκοποι, άντρες και γυναίκες, βρίσκονται αντιμέτωποι, σ’ έναν πόλεμο σκοτεινό και βρόμικο, όπου θα επιστρέψουν επικίνδυνα φαντάσματα από το παρελθόν.

Την αδικαιολόγητη αγανάκτηση, που πυροδοτεί διαχρονικά και αδιακρίτως το σούρσιμο καταπονημένων ποδιών στο κατώφλι της χώρας μας αποπειράται να στηλιτεύσει ο Παναγιώτης Περιβολάρης στο βιβλίο του, καταγράφοντας τις Ιστορίες Μεταναστών. Προκειμένου να το πετύχει, πρώτα θα αποσυναρμολογήσει τις δαιμονοποιημένα αόριστες έννοιες των «μεταναστών» ή «προσφύγων », που τσουβαλιάζουν ανθρώπους κάτω από μιαν είδηση στα τάμπλοιντς, απωθώντας την εξαχρείωση που συνεπάγεται μιαν υπαγωγή ωσάν βίαιο στρίμωγμα κάτω από έναν απρόσωπο όρο.

Είναι μία ανάμνηση. Το «Ένα άλλο Μπρούκλιν» που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πόλις τον Οκτώβριο του 2019 είναι το πρωτόλειο της ενήλικης μυθιστοριογραφίας της Jacqueline Woodson (καθώς μέχρι πρότινος ήταν ταγμένη στη διακεκριμένη εφηβική λογοτεχνία). Συνιστά έναν μακρόσυρτο ποιητικό αίνο στη νιότη και στην παρέα.

Ένα βιβλίο για τη βία, ένα βιβλίο για την ηθική αποκαθήλωση του κράτους, ένα βιβλίο καταγγελία, ένα βιβλίο με πικρή αλήθεια που επιβάλλει στον αναγνώστη μια σκληρή συνάντηση με το παρελθόν και την ιστορία της Ελλάδας. Το βιβλίου του Χρόνη Μίσσιου είναι συγκλονιστικό, είναι αληθινό, είναι τρομακτικό. Ένα τεκμήριο για την ιστορία και μια κραυγή για τον άνθρωπο.

Πολλές φορές το σκοτάδι που κρύβεται μέσα σε ένα άρρωστο μυαλό είναι πολύ πιο τρομακτικό από τα τέρατα που βρίσκονται το βράδυ κάτω από το κρεβάτι μας.

Το βιβλίο του Graham Greene «Ο ανθρώπινος παράγοντας» (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις, σε μετάφραση Αχιλλέα Κυριακίδη) είναι ένα κατασκοπευτικό μυθιστόρημα που διαβάζεται γρήγορα και ταξιδεύει τον αναγνώστη στην περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, θέτοντας ταυτόχρονα σε πρώτο πλάνο τα ηθικά διλήμματα που έχουν να αντιμετωπίσουν οι άνθρωποι όταν η δράση τους τους φέρνει αντιμέτωπους με καυτές πολιτικές υποθέσεις, ειδικά σε μια περίοδο πόλωσης και εντάσεων.

Διαβάζοντας κανείς τον τίτλο αναρωτιέται, γιατί να ασχοληθεί ένας νέος συγγραφέας με τη σχέση πατέρα-γιου, όταν έχουν ήδη ειπωθεί τόσο πολλά επί του θέματος, τόσο στη λογοτεχνία όσο και στην τέχνη εν γένει. Γιατί αυτή η θεματική επανέρχεται; Γιατί οι λογοτέχνες συνήθως είναι άνδρες και αστοί. Γιατί στη σημερινή κοινωνία η πρόσβαση στην μόρφωση, άρα και στη δυνατότητα να ξεδιπλωθεί κανείς ως συγγραφέας, έχει κριτήρια ταξικά και έμφυλα. Σε αυτήν την κοινωνία όμως αντιστέκεται ευθέως ο Edouard Louis με το συγγραφικό του έργο, ουρλιάζοντας για ό,τι οι κανόνες αισθητικής θέλουν ανείπωτο. Γι’ αυτό και η δική του συμβολή στην λογοτεχνική προσέγγιση της σχέσης πατέρα-γιου είναι μείζονος σημασίας. Γι’ αυτό και το «Ποιος σκότωσε τον πατέρα μου» αποτελεί απαραίτητο κεφάλαιο σε ό,τι θέλουμε να αποκαλούμε σύγχρονη λογοτεχνία.

Το μυθιστόρημα «Οι 7 θάνατοι της Έβελιν Χάρντκαστλ» φέρει την υπογραφή του Stuart Turton και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε μετάφραση του Θοδωρή Τσαπακίδη. Πρόκειται για ένα αριστοτεχνικά δομημένο έργο που μας κόβει την ανάσα από τις πρώτες σελίδες, ένα βιβλίο που κέρδισε το λογοτεχνικό βραβείο Costa το 2018.

«Το φθινόπωρο» του Luca Ricci είναι ένα όμορφο, θλιβερό ανάγνωσμα που ισορροπεί ανάμεσα στο ρεαλισμό και το σουρεαλισμό, που μας θυμίζει ότι μερικές φορές οι ερωτικές χίμαιρες λήγουν άδοξα και γνωρίζουν την πτώση σαν τα φθινοπωρινά φύλλα.