Οι άνθρωποι, οι εποχές και οι σκιές τους: Για την «Αλλαγή φρουράς»
Πάνος Τσερόλας
Τα «βιβλία της χρονιάς» ασφαλώς δεν υπάρχουν. Υπάρχουν οι προσωπικές αναγνωστικές μας ιστορίες που ενίοτε διασταυρώνονται και πολύ συχνότερα αποκλίνουν. Ως εκ τούτου, η παρακάτω επιλογή δεν έχει ούτε κατ’ επίφαση αντικειμενικά κριτήρια – για αυτά μπορεί κανείς να αξιολογήσει τις λίστες με τα ευπώλητα ή τα βραβευμένα, ή ακόμα καλύτερα τα βιβλία που κατάφεραν να ανταποκριθούν ταυτόχρονα στις απαιτήσεις κάθε κοινού, αναγνωστικού ή κριτικού.
Έντονο και συχνά τοξικό διαδικτυακό debate, μάχη στα χαρακώματα της ιδεολογικής οικειοποίησης, συλλογική πρόσληψη που κατακερματίζεται σε ετερόκλητες ροές από ενθουσιώδη fanbase μέχρι τα πρόθυρα ηθικού πανικού: Αυτός είναι πάνω κάτω σήμερα ο “Joker” του Todd Phillips, προορισμένος σχεδόν από τα πρώτα του teaser στο να αποτελέσει ένα συμβάν στην μαζική κουλτούρα.
Ιδού μια πολύ ωραία συνταγή για εμπορική και οσκαρική επιτυχία: Ένα all-american και ταυτόχρονα διεθνές ως προς τον αντίκτυπό του ιστορικό θέμα, όπως το πρώτο βήμα του ανθρώπου στο φεγγάρι (που, περιέργως, δεν είχε ως τώρα ιδιαίτερη κινηματογραφική προσοχή). Μια γενική αναζωπύρωση της συζήτησης στη Δύση για τα του διαστήματος: Τα σχέδια αποίκισης του Άρη, οι κρουαζιέρες στο διάστημα, οι δυνάμει «φιλόξενοι» πλανήτες και την ίδια στιγμή η διακριτική αλλά υπαρκτή επέλαση του ανορθολογισμού και της συνωμοσιολογίας, ο Trump, τα doomsday σενάρια για την κλιματική αλλαγή.
Με όχημα την ιστορία του Πέτρου και της Βασιλικής, ο Κωνσταντίνος Τζαμιώτης στο 8ο βιβλίο του κάνει μια ενδιαφέρουσα εξερεύνηση στις αγωνίες, τα ερωτήματα και την ίδια την γλώσσα του έρωτα, αποδεικνύοντας πως το ερωτικό μυθιστόρημα σήμερα μπορεί να είναι μεστό, προοδευτικό, καίριο και ταυτόχρονα λογοτεχνικό.
Με όχημα μια ξεχασμένη πόλη της Ουγγαρίας που βυθίζεται στην σήψη και την παρακμή, ένας συγγραφέας αναμετράται με βαθιές και οικουμενικές αγωνίες για την ανθρώπινη κατάσταση. Πληθωρικός στα θέματά του και ακόμα πιο πληθωρικός στην ιδιαίτερη, ασταμάτητη πρόζα του, ο Laszlo Krasznahorkai συνθέτει ένα απαιτητικό αριστούργημα που απορροφά και υπνωτίζει το αναγνωστικό κοινό του.
Μυθ-ιστορίες από έναν Οκτώβρη, σε ένα κόσμο που παραμένει συγκλονισμένος.
Ο κάτοχος του φετινού Νόμπελ Λογοτεχνίας, Kazuo Ishiguro, γίνεται σήμερα 62 ετών και θυμόμαστε μια από τις κορυφαίες στιγμές της συγγραφικής του διαδρομής: «Τα απομεινάρια μιας μέρας», ένα μικρό λογοτεχνικό παγόβουνο που αναμετράται με τη μνήμη, το καθήκον και τον χρόνο που περνάει, ενώ σε δεύτερη ανάγνωση κοιτάει μέσα από την κλειδαρότρυπα τις αντιφάσεις και τα αδιέξοδα της αγγλικής αριστοκρατίας λίγο πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Όλα αυτά μέσα από την ματιά ενός αξέχαστου ήρωα, ενός μπάτλερ-σαμουράι, του ιδανικού υπηρέτη κυρίου Στίβενς.
Πριν ο Ρικ Ντέκαρντ πάρει την μορφή του Harrison Ford και πριν το «Ηλεκτρικό Πρόβατο» γίνει “Blade Runner”, ο μετρ της επιστημονικής φαντασίας Philip K. Dick υπογράφει ένα βαθύ, υπαρξιακό και πολυσύνθετο φουτουρουστικό νουάρ. Εκεί, ο ήρωάς του θα εξερευνήσει τα πολύ λεπτά σύνορα ανάμεσα στην ηλεκτρική και την κανονική ζωή.
